Türk dizi sektöründe geçmişten günümüze yüzlerce kaliteli dizi yapılmıştır. Özgün hikayeli dizilerimizin yanı sıra bazen bir kitaptan bazen de yabancı bir diziden veya filmden uyarlama diziler çoğunluktadır. Dizi sürelerinin uzamasıyla, bir sezonda onlarca dizinin yayına girmesiyle nitelik olarak çok daha düşük kalitede projelerin artması kaçınılmaz olmuştur. Klişe olaylar zinciri de bu durumun en büyük dezavantajıdır.
Bir hikayenin ilerleyebilmesi için çok fazla klişe sahnelere veya karakterlere maruz kalan izleyicilerin bir süre sonra sıkılması ve dalga geçmeye başlaması çok normaldir haliyle. Birbirinin aynısı sahneler ve özgünlükten uzak hikayeler kaliteyi düşürmüş ve izleyicileri televizyonlardan uzaklaştırmıştır. Sizlerinde gördüğünüzde ‘Evet sahiden de öyle’ diyeceğiniz 10 dizi klişesini listeliyoruz.
1- Esas Adam Karakterler
Bir dizinin olmazsa olmazı yakışıklı başrol erkektir. Bu adam genelde bir şirket veya büyük bir holding sahibi olması hiç sekmeyen bir klişedir. Ya da tam tersi fakir ama gururlu bir delikanlıdır. Ve esas kızımızla tanışarak imkansız aşk ve işlerle meşgul olur. Başta hep ukala olsalar da ne hikmetse özlerinde iyi olurlar ve git gide dünyanın en iyi insanına evrilir ve kalpleri fethederler.
2- Esas Kızımız
Yakışıklı adamımızın karşısına mutlaka dünyanın en saf kızı olan esas kızımız yakışacaktır. Bu kız karakterler de genelde fakir ama gururlu olur. Asistan veya yardımcı gibi bir pozisyonda çalışan karakterlerin tam tersi olarak zengin ama züppe olan türüde bulunur. Nasıl olursa olsun en büyük klişe kesinlikle dünyanın en saf ve iyi niyetli biri olmasıdır.
3- Bir Adet Manyak Eski Sevgili veya Yakın Arkadaş
Genelde başroldeki kadın veya adamın bir adet geçmişinden gelen veya sonradan hortlayan manyak, takıntılı olarak tabir edebileceğimiz bir adet eski sevgili gereklidir. Mutlaka gerçekleşen bir klişe olsa da bu ‘manyak’ karakter bir yakın arkadaş da olabilir. Çılgın ve genelde komiklikler şakalar görevini üstlenen yakın arkadaşın dengesi ayarlanırsa hikayede güzel bir mizah unsuru olur ama davranışları abartılırsa vay halimize…
4- Yalan veya Sır Olmadan Asla!
Tüm karakterlerimiz tamamsa hikayeyi arap saçı yapması gereken büyük bir yalan veya başrollerin ilişkisine engel koyacak bir adet sır gerekir. Yüz yüze gelip yarım saat göz göze bakışılır itiraf etmek çok istenir fakat o yalanlar sırlar asla açıklanamaz ve hep en beklenmedik şekillerde ortaya çıkar. Çünkü ilişkilerine yeni başlayan esas kızımız ve adamımızın aralarını açmak ve en az 4-5 bölüm süründürmek için bu çok gerekli bir detaydır!
5- Taksi!
Nerede olurlarsa olsunlar, hangi sahne olduğu hiç farketmez bir karakterin acil bir şekilde taksiye ihtiyacı varsa bir saniye bakınıp elini kaldırdığı anda taksi anında orada belirir. Sanki gerçek hayatta -özellikle İstanbul’da- taksi bulmak aşırı kolaymış gibi… Üstelik bir taksiye binildiğinde asla verilen para üstü alınmaz-verilmez. Taksiye binen karakterin fakir veya zengin oluşu da hiç önemli değildir zaten. Bu klişe artık cidden azalarak tükenmeli…
6- Bir Tek Kuş Sütünün Eksik Olduğu Sofra
Her gün çeşit çeşit yemeğin yer aldığın sofrada adeta sadece kuş sütünün eksik olduğu ziyafet sofrası gibi bir yemek masası kurulur. Ancak kimse yemeğe bile dokunmaz, genelde bir tartışma olur ve ‘Ben doydum’ diyerek masa terk edilir. Hatta bazı diziler de sofraya bir kaç saniye bakıldığında kavga ve kaos çıkar o derece.
7- Yoksa Sizin Dağ Eviniz Yok Mu?
İlişkiler çıkmaza girdiğinde bir kaçış noktası olarak mutlaka kadın ve adamımız alıkoyularak veya kendi istekleriyle ‘özel yerim’ dedikleri dağ evlerine sığınırlar. Kimsenin onları bulamayacağı dağ evlerinde bir bölüm geçmezse olmaz. Sonuçta hepimizin dağ evi var ve kafamız bozulduğunda oraya giderek inzivaya çekiliriz.
8- Full Makyaj ve Yapılı Saçlar
Hiçbir karakter günlük yaşantının bir parçası olan rutinleri asla yapmazlar. Bir yere geç kalsalar bile hızlıca hazırlanıp çıktıklarında 5 saniyede porselen makyajlarını yapabilirler. Tabii sabahları makyajları yapılı bir şekilde uyanmaları bunun yanında hiçbir şey kalır. Saçlarının her daim yapılı ve düzgün olmasından bahsetmiyorum bile.
9- İşler Mi Bozuluyor Hemen Bir Trafik Kazası
Önemli karakterler arasında kavgalar mı büyüdü? İlişkisi bozulan çiftlerin birbirinin değeri mi anlaması gerekiyor? En hızlısından bir trafik kazası geçirmeleri gerekli. Ya da silahların konuştuğu bir diziyse acilen biri vurulmalıdır. O kritik ameliyat sahnelerinin de gösterilmesi şartıyla tabii ki… Onlar yoğun bakımda can çekişirken biz de klişe içinde boğuluruz.
10- Fakir ama Şık
İlk bölümünden itibaren para sıkıntısı çektiğini gördüğümüz, genelde para mevzusu üzerine yalan dolanların döndüğü başroldeki kızlarımızın ne hikmetse devamlı farklı ve şık kıyafetler giymesi şarttır. Çünkü fakir olması muhteşem bir dolabının olmasına engel değildir.
Elbette bu klişe durumlar her dizide olacak diye bir kural yok ama hepsi olmasa da birinin bile olmadığı hiçbir dizi göremiyoruz artık. Evet bazı durumlar bir hikaye ve senaryonun oluşturulabilmesi için yaratılması zorunlu karakterlerdir ancak bu klişe karakterler olmadan da yaratılabilen diziler nadir de olsa çıkabiliyor. Bazıları bu durumlarla bilerek dalga bile geçiyorlar.
Uyarlama dizilerin varlığı hiç sorun değil bana göre, kaliteli ve başarılı yapıldığı sürece her şeyin uyarlaması yapılabilir ama gerçekten güçlü bir planlama gerekir. Yoksa beşinci bölümde iptal edilen yüzlerce dizinin arasında kaybolup gitmeye mahkum olacak daha bir sürü dizi olacaktır. Tabi bu duruma sektörümüzün zorlayıcı şartları da ket vurduğu sürece elden bir şey gelmesi zordur. Maalesef, yerli dizi yersiz uzun.
*Resimler temsilidir.
BONUS
Ölüm Gibi Bir Şey Oldu Ama Kimse Ölmedi
Genelde sezon finaline denk getirilen bir son olarak en sevilen karakterleri ya da direkt başrolü öldürerek bir süre izleyiciye şok yaşatılır. Tabii inanırlarsa… Her öleni yeni sezonda diriltmeyi çok seven senaristlerimiz sağolsun hiçbir ölüme inancımız kalmadı.
Dizi Filmlerdeki Klişe Senaryolar
