Triger Kayışı Nedir, Ne İşe Yarar? Koparsa Ne Olur?
Triger kayışı, motorda yer alan kritik bir bileşendir. Araç belirli bir senede belli bir kilometre yaptıktan sonra yenilenmelidir. Yenilenmesi ertelenirse kopma meydana gelir ve bu da daha büyük masrafların çıkmasına sebep olur.
Türkiye’de triger kayışı olarak bilinir. Fakat Camshaft Belt (Egzantrik Mili) ya da Timing Belt (Zamanlama Kayışı) olarak da biliniyor. Motor için önemli bir parça olduğu için uzun ömürlü olmalıdır. Aynı zamanda zamanlama işlemi yaptığı için kayma olmaması lazım.
Araçtan araca değişmekle birlikte genel olarak 60 Bin – 100 Bin kilometre kullanıldıktan sonra değiştirilmesi gerekir. Zincir tarzında olanları genel olarak değişim istemez. Otomobil üreticileri ses ve sürtünme için kauçuk olan kayışları öneriyor.
Triger Kayışı Ne İşe Yarar?
Triger kayışları, krank milinden aldığı gücü eksantrik miline ya da millere göndererek supapları açıp kapatan bileşenlerdir. Ayrıca modele bağlı olarak motor soğutma sıvısını soğutma sistemine geri döndürmek için sirkülasyon (devirdaim) pompasını çalıştırır. Bu sayede hem eksantrik mili hem de sirkülasyon (devirdaim) pompası ihtiyaç duyduğu dönme hareketini elde eder.
Ancak bu hareket aktarımı rastgele gerçekleşmez. Kayışı sisteme bağlamadan önce eksantrik dişlisi ve krank mili kayış dişlisindeki çentikler hizalanır. Bu hizalama üretici tarafından belirlenen ölçülere göre yapılır. Bu hizalama sayesinde supaplar doğru zamanda açılıp kapanabilmektedir. Yanlış monte edilirse, valf yanlış zamanda açılır ve kapanır. Sonuç olarak, motor hasar görebilir.
Triger sistemi şu parçalardan oluşur;
- Triger kayışı: Krank milinden aldığı harekti eksantrik miline gönderir.
- Gergi bilyesi: Kayışın istenilen miktardan gerdirilmesini sağlar.
- Devirdaim pompası: Motor soğutma sıvısını döndürür.
Bu parçalar genellikle takım halinde satılmaktadır. Sadece tek parçanın değişmesi yeterli olmayabilir.
Triger Kayışı Koparsa Ne Olur?
Triger kayışını takarken belirli bir hizalamanın yapıldığını söylemiştik. Bu düzen bozulursa motor arızalanır ve büyük masraflar çıkarır.
Eğer triger kayışı koparsa;
- İlk olarak bir ses gelir ve motor stop eder.
- Supap zamanlama ayarı bozulur.
- Supapların zamanlaması bozulduğu için kapalı olması gerekirken açık olur.
- Açık olan supaplar pistona çarpar ve supaplar eğilir. Pistonlarda hasar alır.
- Silindir kapağı ve yanma odalarında çarpan parçalardan dolayı zedelenmeler meydana gelir.
- Zarar gören tüm parçalar değişmelidir.
- Yani kısaca motor tamamen elden geçmelidir.