Tam adı: Ferit Orhan Pamuk
Doğum tarihi: 7 Haziran 1952
Doğum yeri: İstanbul / Nişantaşı
Boyu: –
Burcu: İkizler
Ailesi: Babası: Gündüz Pamuk/ Annesi: Şeküre Pamuk/ Ağabeyi: Şevket Pamuk
Eşi: Aylin Türegün
Çocuk (ları): Rüya Pamuk
Mesleği: Yazar
Aktif Yılları: 1974 yılından bu yana
Sosyal Medyada
Başlıklar
Hakkında
Orhan Pamuk Kimdir? Orhan Pamuk, türk yazardır.
Varlıklı bir ailenin son çocuğu olarak dünyaya gelen Pamuk, 7 Haziran 1952’de İstanbul’un Nişantaşı semtinde doğmuştur. Orhan Pamuk’un babası ise dedesi ve amcası gibi yüksek mühendisti. Babası, IBM firmasının Türkiye bölümünde genel müdürlük yapmış olan Gündüz Pamuk, annesi ise 1700’lü yıllarda Girit valiliği yapmış olan İbrahim Paşa’nın soyundan gelen Şeküre Hanım’dır. Orhan Pamuk, Cevdet Bey ve Oğulları (1982) kitabındaki gibi bir aile ve evde, İstanbul’un Nişantaşı semtinde büyüdü.
Eğitim hayatına ilk olarak Robert Koleji’nde başlayan Orhan Pamuk, uzun yıllar boyunca ressam olma hayali kurarak eğitimine bu yönde ağırlık verdi. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde okurken mimar ya da ressam olamayacağına karar veren Pamuk, İstanbul Teknik Üniversitesi’ni bıraktı ve yazıya daha çok vakit ayıracağını düşünerek devam zorunluluğu olmayan, İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü’ne girdi ve buradan mezun oldu. Başladığı yükseklisans eğitimini yarıda bırakan Orhan Pamuk, 1982 yılında Aylin Türegün’le evlendi.
1991 yılında Rüya isminde bir kız çocukları olan çift, 2001 yılında boşandı. 2014 yılında ise Anadolu Hastanesi’nde Uluslararası Hizmetler Direktörü olarak görev yapan Aslı Akyavaş ile bir birlikteliğe başladı. Orhan Pamuk‘un ağabeyi Şevket Pamuk ise İktisat tarihçisidir. Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
Orhan Pamuk, yazarlığa ilk olarak 1974 yılında başladı. 1979 yılında ilk romanı olan Karanlık ve Işık ile katıldığı Milliyet Roman Yarışması’nda birincilik ödülünü Mehmet Eroğlu ile paylaştı. Aynı romanı Cevdet Bey ve Oğulları adı altında 1982 yılında tekrar yayımlandı. 1983 yılında ise bu kitapla Orhan Kemal Roman Ödülü’ne layık görüldü.
Yayınlanan ilk kitabı olan Cevdet Bey ve Oğulları’ndan itibaren yurt dışında ve yurt içinde ödüller aldı. Kitapları hem çok sattı hem de edebi açıdan çok fazla olumlu tepkiler aldı. Sonrasında yazdığı kitaplar ile de çok sayıda ödüller kazanmaya devam eden Pamuk, ikinci romanı olan Sessiz Ev ile 1984 yılında Madaralı Roman Ödülü’nü kazanmıştır. Bu romanın Fransızca tercümesi 1991 yılında Prix de la Découverte Européenne Ödülü’nü almaya hak kazandı. Türkiye dışında daha geniş bir şekilde tanınmasını sağlayan tarihi romanı Beyaz Kale, 1990 yılında ABD’de Independent Award for Foreign Fiction Ödülü’nü kazanmasını sağladı.
Orhan Pamuk, 2002 yılında yayımlanan Kar kitabını, Türkiye’nin politik ve etnik meseleleri üzerine kurulu bir politik roman olarak tanımlamıştır. Kar adlı kitabı, Amerika’da 2004 yılında “Yılın en iyi 10 kitabından biri” olarak gösterildi. Yıllar geçtikçe Orhan Pamuk’un Türkiye dışındaki ünü artmaya devam etti. 1998 yılında yayımlanan Benim Adım Kırmızı kitabı, dünyada 24 dile çevrildi ve 2003 yılında İrlanda’nın ünlü International IMPAC Dublin Literary Award Ödülü’nü kazandırdı. Orhan Pamuk, yazarlığın yanı sıra insan hakları, demokrasi, düşünce özgürlüğü ve benzeri konulardaki düşüncelerini söyleşiler ve makaleler yoluyla da aktarmaktadır.
Şubat 2005 tarihinde İsviçre’de yayımlanan Basler Zeitung, Tages-Anzeiger, Solothurner Tagblatt ve Berner Zeitung adlı gazetelere haftalık ek olarak çıkan Das Magazin dergisine verdiği demeçte ifade etmiş olduğu “Bu topraklarda 30 bin Kürt ve 1 milyon Ermeni öldürüldü ama hiç kimse bunları konuşmaya cesaret edemiyor” sözleri, Türkiye içinde büyük eleştirilere neden oldu ve Pamuk, Ermeni soykırımı ve Kürt sorunu iddiaları ile ilgili bu sözleri yüzünden TCK 301. Madde ile Türklüğe Hakaret suçuyla 6 ay ila 3 yıllık hapis istemiyle mahkemeye verildi. Mahkemeye dünya çapında büyük ilgi oldu ve Orhan Pamuk’a karşı açılan bu dava ile ilgili, T.C. Adalet Bakanlığı ceza onayını vermediği için, 23 Ocak 2006 tarihinde mahkeme yetkisizlik kararı verdi ve dava düştü.
Orhan Pamuk, ABD’de yayımlanan Time dergisinin 8 Mayıs 2006 tarihindeki kapak yazısında yer almıştır. “Time 100: Dünyamızı Biçimlendiren Kişiler” başlıklı yazıda tanıtılan 100 kişiden biri oldu. Orhan Pamuk’un yazarlık kariyeri, 12 Ekim 2006 tarihinde Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmasıyla zirveye ulaştı. Kazandığı bu ödülle Nobel Ödülü’nü kazanan ilk Türk vatandaşı olarak tarihe adını yazdırdı. Nobel ödüllerini dağıtan İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi’ne (Svenska Akademien) yakın çevreler, Orhan Pamuk’tan ziyade Adonis adıyla tanınan Suriyeli şair Ali Ahmet Said’e şans vermekteydiler.
Ancak Akademinin 12 Ekim 2006 günü saat 14:00 civarında yayımladığı basın bildirisindeki “2006 Nobel Yazın Ödülü kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken kültürlerin birbiriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulan Orhan Pamuk’a verilmiştir” sözleriyle Nobel Edebiyat Ödülü’nün Orhan Pamuk’a verildiği resmen açıklanmıştı. Orhan Pamuk‘un Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanması elbette ki farklı tepki ve düşüncelere sebep olmuştu. Bu tepkilerden birisi, ödülün Pamuk’a Türkiye tarihi ile ilgili demeçleri dolayısıyla verildiğiydi.
Orhan Pamuk, Nobel Ödülü’nü almadan on ay önce 19 Aralık 2005 Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan Erol Manisalı’nın “Orhan Pamuk Nobel’i Garantiledi” başlıklı yazısı, Pamuk’un ödülü almasının ardından popülerleşti ve Orhan Pamuk‘un kazandığı Nobel Ödülü hakkındaki olumsuz eleştiriler de bu yönde gelişmeye devam etti. Ardından basında meydana gelen o dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in Orhan Pamuk’u kutlamadığına dikkat çekildi.
Bir kısım edebiyatçı Orhan Pamuk’un eserlerinde başka kaynaklardan esinlendiğini ve başka bir kesim de bazı romanlarında ki belirli bölümlerin ise tamamen başka kaynaklara ait olduğunu savunmaktadır.
Eserleri;
1- Veba Geceleri– Yapı Kredi Yayınları- 2021
2- Turuncu– (Önsöz ve Fotoğraflar)- Yapı Kredi Yayınları- 2020
3- Balkon– (Önsöz ve Fotoğraflar)- Yapı Kredi Yayınları- 2018
4- Babalar, Analar ve Oğullar / Cevdet Bey ve Oğulları; Sessiz Ev; Kırmızı Saçlı Kadın (Delta/Romanlar, cilt I)- Yapı Kredi Yayınları-2018
5- Hatıraların Masumiyeti– Yapı Kredi Yayınları- 2016
6- Kırmızı Saçlı Kadın– Yapı Kredi Yayınları- 2016
7- Resimli İstanbul – Hatıralar ve Şehir- anı- Yapı Kredi Yayınları- 2015
8- Kara Kitap 25 Yaşında (Numaralı Özel Baskı)- roman-Yapı Kredi Yayınları- 2015
9- Kafamda Bir Tuhaflık– roman- Yapı Kredi Yayınları- 2014
10- Ben Bir Ağacım– Seçmeler- Yapı Kredi Yayınları- 2013
11- Şeylerin Masumiyeti- Masumiyet Müzesi Kataloğu– İletişim Yayınları- 2012
12- Saf ve Düşünceli Romancı– Harvard Üniversitesi’nde verdiği Norton Dersleri, İletişim Yayınları- 2011
13- Manzaradan Parçalar– yazılarından ve söyleşilerinden seçmeler- 2010
14- Masumiyet Müzesi– roman- İstanbul- İletişim Yayınları- 2008
15- Babamın Bavulu– Nobel Söylevi- İstanbul, İletişim Yayınları- 2007
16- İstanbul: Hatıralar ve Şehir– anı- İstanbul, Yapı Kredi Yayınları- 2003
17- Kar– roman- İstanbul, İletişim Yayınları- 2002
18- Öteki Renkler– yazılarından ve söyleşilerinden seçmeler- 1999
19- Benim Adım Kırmızı– roman- İstanbul, İletişim Yayınları- 1998
20- Yeni Hayat- roman- İstanbul, İletişim Yayınları- 1994
21- Gizli Yüz– senaryo, İstanbul, Can Yayınları- 1992
22- Kara Kitap– roman, İstanbul, Can Yayınları- 1990
23- Beyaz Kale– roman, İstanbul, Can Yayınları- 1985
24- Sessiz Ev– roman, İstanbul, Can Yayınları- 1983
25- Cevdet Bey ve Oğulları– roman, İstanbul, Karacan Yayınları- 1982
Videoları
Fotoğrafları
