Olağanüstü kurultay, siyasi partilerin alışılageldik takvim dışında, özel bir nedenle bir araya geldikleri toplantıdır. Normalde partiler, belli aralıklarla olağan genel kurullarını yapar; ancak işler beklenmedik bir yola girerse, olağanüstü kurultay devreye girer.
Bu, adeta bir acil durum butonu gibidir. Parti tüzüğüne uygun şekilde toplanır ve genellikle ciddi kararlar alınır. Mesela, lider değişimi ya da parti politikalarında köklü bir dönüşüm gibi konular bu toplantılarda masaya yatırılır. Türkiye’de bu tür kurultaylar, bazen bir gecede siyasi manzarayı değiştirecek kadar etkili olmuştur.
Olağanüstü Kurultayların Önemi
Bu kurultaylar, siyasi partiler için bir nevi dönüm noktasıdır. Şöyle düşünün; bir parti, içinden geçtiği fırtınalı günleri aşmak ya da yeni bir sayfa açmak için delegelerini topluyor. Bu toplantılar, sadece parti içi meseleleri çözmekle kalmaz, aynı zamanda kamuoyuna “Biz buradayız ve değişiyoruz” mesajı da verir.
İlginizi çekebilir: Ön Seçim Nedir? Neden ve Nasıl Yapılır?
Önemli olmasının bir diğer yanı, tabanın sesini duyurma şansı tanımasıdır. Eğer delegeler bir şeylerin ters gittiğini düşünüyorsa, bu kurultaylar sayesinde yönetimi sorgulayabilir, hatta değiştirebilirler. Kısacası, olağanüstü kurultaylar, partinin hem kendi içindeki dengeleri hem de dışarıdaki algısını yeniden şekillendiren bir sahnedir.
Olağanüstü Kurultay Neden Yapılır?
Partiler, olağanüstü kurultay toplantılarını genelde bir şeylerin raydan çıktığını fark ettiklerinde düzenler. Misal, lider tartışma konusu olmuşsa, yani taban “Artık bu kişiyle olmaz” diyorsa, olağanüstü kurultay kaçınılmaz hale gelir. Bazen de parti içinde gruplaşmalar başlar; bir taraf “Bizim dediğimiz olacak” derken, diğer taraf rest çeker.
Böyle durumlarda, herkesin bir masada buluşup meseleyi çözmesi gerekir. Bir başka neden, seçim öncesi hazırlık olabilir; parti, yeni bir stratejiyle seçmene gitmek isteyebilir. Ya da tüzükte bir madde değişecekse, bunu hemen halletmek için kollar sıvanır. Kısaca, işler olağan akışında gitmediğinde, bu kurultaylar devreye girer.
CHP, son Ekrem İmamoğlu olayları sebebi ile CHP’ye kayyum ataması olabilme ihtimaline karşı olağanüstü kurultay kararı aldı. Yani eğer bu iddia doğruysa CHP, olağanüstü kurultay kararı aldığı için kayyum atanamaz. Bu gibi durumların önüne geçmek içinde bu tarz toplantı kararları alınabiliyor.
.
Olağanüstü Kurultay Nasıl Toplanır?
Bu işin bir usulü var, öyle “Hadi toplanıyoruz” demekle olmuyor. Önce, kimin çağrı yapma yetkisi olduğuna bakılır. Genellikle parti yönetimi ya da delegelerin belirli bir kısmı bu hakkı kullanır. Türkiye’de mesela, delegelerin belli bir oranı (partiden partiye değişir) “Kurultay istiyoruz” diye yazılı talepte bulunursa, yönetim buna kayıtsız kalamaz. Sonra, tarih ve yer belirlenir; bu bilgiler, en az 15 gün önceden partililere duyurulur ki herkes hazırlığını yapsın.
Toplantı günü geldiğinde, eğer yeter sayıda delege salonda değilse, bir sonraki sefer çoğunluk aranmaz ve iş başlar. Gündem net olur; sadece çağrı nedenine bağlı konular konuşulur, başka bir şeye kayılmaz. Bu düzen, hem kaosu önler hem de süreci hukuki bir çerçeveye oturtur. Kısacası olağanüstü kurultay ya parti yönetimi tarafından alınır ya da partiden partiye değişmekle birlikte belli sayıda delegenin yazılı başvuru yaptıktan sonra alınır.
İlgili Videolar
Kaynak: 1
