Öğrenme güçlüğü dinleme, konuşma, okuma, yazma, analitik düşünme, problem çözme, olayları kavrama, anlamlandırma, neden-sonuç ilişkisi kurma ve matemetiksel işlemler konusunda yaşanan zorlukları ifade eder. Bu sorun genel olarak çocukluk çağında ortaya çıksa da yetişkinlik döneminde de görülme ihtimali vardır. Ayrıca edinilen bilginin depolanarak doğru alanlarda kullanılması konusunda da sıkıntılar yaşanmaktadır. Bazı kişilerde ağır şekilde seyredip rehabilite edilme ihtiyacı doğuran bu sorun, bazılarında da hafif çapta görülerek fark edilmeyebilir.
Beyin yapısında bulunan işlevsel mekanizmanın farklılığı, genetik faktörler, kardeşlerden birinde bu durumun var olması, hamilelikte alkol ve sigara gibi kötü alışkanlıklar, prematüre doğum gibi bir takım etkenler de bunun nedenleri arasında sayılabilir. Ancak kesin nedeni tam olarak saptanamamış olup, tıp camiasındaki araştırmalar devam etmektedir. Burada ailelere düşen önemli görevler de vardır. İşte biz de bu yazımızda size, bu soruna ilişkin bilgiler veriyor olacağız. İlgili videolara ise yazımızın sonunda ulaşabilirsiniz.
Öğrenme Güçlüğünün Belirtileri Nelerdir?
- Okuma-yazmanın öğrenilmesi ve matematiksel işlemlerin anlaşılmasında yaşanan zorluklar
- İşaretlerin karıştırılması (örneğin; z yerine 2 denmesi)
- Kelimedeki harf sıralamasının yer değiştirilerek veya tamamen tersten okunması (örneğin; sakat yerine takas denmesi gibi..)
- Yüksek sesle okumayı istememe (öz güven eksikliği ve başarısızlık korkusu)
- Sağ, sol, kuzey, güney gibi yön kavramlarını birbirine karıştırma
- Yeni beceriler edinmeye karşı direnç gösterme
- Sosyal ilişkileri yürütmekte zorluk yaşama, yeni ortamlara adapte olamama
- Verilen ödevleri unutma
- Çalışma sistemi kurmakta sorun yaşama
- Mimik hareketlerinin anlamlarını birbirine karıştırma şeklinde sıralanabilir.
Her çocuğun bu problemi yaşama dozu ve kategorisi farklıdır. Kimi çocuklar okuma konusunda (disleksi), kimi çocuklar matematiksel konularda (diskalkuli) , kimileri ise yazılı anlatımlarla ilgili (disgrafi) sorun yaşarlar. Bunlar tek tek görülebileceği gibi hepsi birlikte aynı çocukta da ortaya çıkabilir. Bu nedenle doğru tanı, doğru tedavi şeklinin de belirlenmesi demektir.
Öğrenme Güçlüğünün Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Öncelikle böyle bir durumda yapılması gereken ilk şey; çocuğun yakın çevresine, yani ailesine, öğretmenlerine ve elbette ki çocuğa psiko-eğitim vermektir. Durumun anlamlandırılması ve buna göre nasıl bir yol izlenmesi gerektiği ile ilgili bilgi sahibi olunması çok büyük önem taşımaktadır. Bu eğitimin ardından çocuğa bir özel eğitim programı hazırlanmalıdır. Ancak buradaki kilit nokta; okul-aile iş birliğidir. Yapılan müdahalenin okulda, özel eğitim kurumunda ve evde eş zamanlı olarak sürdürülmesi gerekir. Aksi durumda ilerleme kaydedilmesi zor olacaktır.
- Tedavideki ilk yaklaşım çocuğun olumlu ve gelişmiş yanlarına odaklanmak olmalıdır. Örneğin görsel alanda sorun yaşayan ve işitsel alanda algısı açık olan bir çocuğa sesli anlatım programları hazırlanarak adaptasyonu sağlanmalıdır. Matematiksel olarak öğrenme güçlüğü yaşayan çocuğa, sayılar yazıya dökülerek ifade edilmelidir gibi…
- Ailenin öğretmenle sürekli irtibatta olması, öğretmenin çocuğu ve çocuğun yapabileceklerini bilmesi, anne- babanın da çocuğun gelişim ivmesini takip etmesi, öğrenme güçlüğü ile ilgili tedavi sürecinin en kıymetli parçalarıdır.
- Çocuğun arkadaşlarıyla birlikte grup çalışmalarına teşvik edilmesi gereklidir. Böylece ekip ruhu ve bir lidere uyum sağlama becerisini kazanarak öğrenme isteği tetiklenmiş olacaktır.
- Çocuk, yalnızca okulda gösterdiği başarı veya başarısızlıklarla değerlendirilmemelidir. Onun ilgi alanları keşfedilmeli ve bunları açığa çıkaracak etkinliklere yönelmesi sağlanmalıdır. Örneğin; müzik, resim veya spor gibi..
- Çocuğa karşı beklentilerin onun yapabilecekleri çerçevesinde olması gerekir. Örneğin yazılı anlatım konusunda öğrenme güçlüğü tanısı almış olan bir çocuğun, kompozisyon yarışmasında iyi bir derece almamış olmasını hayal kırıklığı ile karşılamanı; motivasyon düşüklüğünün yanı sıra, onun diğer alanlarda da isteksiz olmasına yol açacaktır. Onu kendi başarı mekanizması ile değerlendirin ve bunun üzerine gidin.
- Sevgi, anlayış ve sabır her çocuğun ebeveyninden almak istediği kavramlardır aslında. Ancak özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların bunlara çok daha fazla ihtiyacı vardır. Bu nedenle onu anlayın ve iyi olduğu konulara teşvik ederken takdir etmeyi, fiziksel temas kurmayı da unutmayın!
- Her çocuğun başka bir birey olduğunun farkına varın. Onu asla hiç kimseyle kıyaslamayın. Bu durum hem sizin süreç içindeki dengenizi etkileyecek hem de çocuğun içine kapanmasına yol açarak öğrenme sürecine sekte vuracaktır. Onu olduğu gibi kabul edin ve en büyük ilacın sevgi olduğunu aklınızdan çıkarmayın!
- Basit, anlaşılır, kısa ve net cümleler kurun. Sade ve yalın bir anlatımla yaklaşın, göz temasına önem verin. Tüm bunlar rehabilitasyon sürecini hızlandıracak ve çocuğunuzu topluma kazandıracak adımlar olacaktır.
Öğrenme Güçlüğü Nedir İle İlgili Video
