Lojistik, müşteri ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, her türlü ürünün üretim kaynağından son kullanıcıya ulaştırılmasını sağlayan bir süreçtir. Lojistik, taşınacak ürünlerin bir noktadan diğerine ulaştırılmasının ötesinde, bu sürecin planlanması ve depolama hizmetlerinin organize edilmesi açısından da büyük bir öneme sahiptir. Ayrıca, taşınan ürünlerin belirlenen süre içerisinde teslim edilmesi ve bunun uygun maliyetlerle gerçekleştirilmesi de lojistiğin temel hedefleri arasında yer alır.
Son yıllarda adı sıkça duyulan ve neredeyse her sektör için hayati bir gereklilik haline gelen lojistiğin kökeni, askeri ihtiyaçlara dayanmaktadır. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından, Amerika’nın lojistiğin kritik bir gereklilik olduğunu fark etmesi, lojistik alanında 1960’lı yıllardan günümüze kadar uzanan önemli bir gelişimin temelini atmıştır.
Başlangıçta askeri teçhizat ve malların taşınmasıyla ortaya çıkan lojistik, ticaret yollarının gelişmesiyle birlikte daha geniş kapsamlı bir hizmet alanına ve öneme sahip olmuştur. Günümüzde tedarik zinciri içindeki ürünlerin taşınmasında lojistik merkezi bir rol oynamaktadır.
Dünya genelinde lojistik hizmeti sunan firmaların alt yapısında büyük depolar, yazılımlar, kamyonlar, gemiler ve jet uçakları gibi unsurlar bulunmaktadır. Buna karşılık, bölgesel düzeyde lojistik hizmeti sunan işletmelerin alt yapısı daha sınırlıdır.
Lojistik Neden Önemlidir?
Üretim yapan işletmelerin başarıya ulaşabilmesi, ürünlerini müşterilerine güvenilir bir şekilde teslim etmelerine bağlıdır. İster küçük ister büyük ölçekte olsun, ürünlerini güvenli bir şekilde müşterilere ulaştıramayan her işletme başarısız olma riskiyle karşı karşıyadır. Ayrıca sadece ürünlerin son tüketiciye teslim edilmesi aşaması değil, aynı zamanda üretim sürecinde kullanılan hammadde ve malzemelerin tedarikçi firmaya eksiksiz ve zamanında ulaştırılması da kritik bir öneme sahiptir.
Denizyolu taşımacılığı, bu noktada büyük bir rol oynamaktadır. Hammaddelerin güvenli bir şekilde korunup üretici firmaya zamanında teslim edilmesi, üretim işlemi ve ürün kalitesi açısından sorunların yaşanmamasına olanak sağlar. Bu nedenle, özellikle üretim yapan işletmeler, lojistik hizmetlerine gereken önemi vermelidirler.
Lojistik İle Tedarik Zinciri Arasındaki Farklar Nelerdir?
En çok merak edilen sorulardan bir tanesi tedarik zinciri ile lojistik arasındaki farklardır. Aslında ikisi aynı şey gibi dursa da farklı amaca hizmet eden terimlerdir. Tedarik zinciri ve lojistik kavramları sıklıkla birbirine karıştırılan ve zaman zaman eşanlamlı kullanılan iki terimdir.
İlginizi çekebilir: Tedarik Zinciri Nedir? Aşamaları ve Özellikleri Nelerdir?
Tedarik zinciri, bir işletmenin hammaddeden tüketiciye kadar olan hareketlerini, üretimi etkilemeden verimli bir şekilde yönlendirme amacı güder. Öte yandan lojistik ise, aynı yönetimi tüketici odaklı olarak düşünerek, üretim dışındaki tüm operasyonları planlama sürecini ifade eder.
Lojistik Faaliyetleri Nelerdir?
Lojistik alanında pek çok faaliyet bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
- Gelen Nakliye
- Giden Nakliye
- Depolama
- Filo Yönetimi
- Sipariş Karşılama
- Envanter Yönetimi
- Malzeme Elleçleme
- Talep Planlaması
Gelen Nakliye
Ürünlerin ya da malların bir tedarikçiden bir firma tarafına olan hareketi, lojistik sürecinin bir parçasıdır. Bu süreç, ürünlerin sevkiyatı, uygun biçimde depolanması ve dağıtılması gibi çeşitli faaliyetleri içerebilir. Bazı durumlarda, bu süreç, envanter yönetimi ile ürünlerin tedarikçiden alınması ve son kullanıcıya ulaştırılmasını da içerebilir.
Giden Nakliye
Giden nakliye, ürünlerin bir işletmeden son kullanıcılara veya müşterilere akışını temsil eder. Giden nakliye operasyonları, dağıtım kanalları ve müşteri hizmetleri gibi unsurları içerir. Örnek vermek gerekirse, bir müşteri bir sipariş verdiğinde, öncelikle envanterde ilgili ürünün stok durumu kontrol edilir. Eğer sipariş edilen ürün stokta bulunuyorsa, ürün paketlenir ve müşteriye ulaştırılmak üzere depoya sevk edilir.
Depolama
Ürünlerin ve ilgili bilgilerin belirli fiziksel özelliklere sahip bir alanda veya binada saklanmasına depolama denir. Fiziksel ürünlere sahip olan her işletme için depolama kaçınılmaz bir gerekliliktir. Depolama sürecinde, özellikle dikkat edilmesi gereken kritik adım, sınıflandırmadır. Doğru bir sınıflandırma işlemi, taşınması gereken ürünlerin kolayca bulunmasına ve nakliyeye hazır hale getirilmesine olanak tanır. Ayrıca, doğru sınıflandırma işletmelere envanter takibi konusunda büyük bir avantaj sağlar. Stoklarını etkili bir şekilde yönetebilen bir işletme, stratejik planlama konusunda önemli bir avantaja sahip olur.
Filo Yönetimi
Filo yönetimi; hava, kara ve deniz taşımacılığı için kullanılan araçların koordinasyonunu ifade eder. Bu kapsamlı yönetim, araçların finansal süreçlerini, kiralama işlemlerini, ruhsatlandırmayı, bakım gereksinimlerini, tedarik zinciri yönetimini ve kaza yönetimini içerir.
Sipariş Karşılama
Sipariş karşılama süreci; ürünlerin depolanması, sipariş edilen ürünlerin paketlenmesi ve müşterilere teslim edilmesini içerir. Depolama imkanına sahip olan işletmeler, sipariş karşılama faaliyetini kendi bünyelerinde yürütebilirler. Ancak depo alanına sahip olmayan veya bu süreci yönetmek ve personel istihdam etmek istemeyen işletmeler, yalnızca bu hizmeti dışarıdan satın alabilirler.
Envanter Yönetimi
Envanter, bir firmanın kar elde etme amacıyla satmayı planladığı ürünlere verilen bir isimdir. Envanter yönetimi, tedarik zinciri içinde kritik bir rol oynar. Bir firmanın üretim tesisinden satış noktasına kadar olan tüm süreçlerin izlendiği envanter yönetiminin temel amacı, doğru ürünlere sahip olmaktır. Bu, envanterin doğru bir şekilde yönetilmesi ve izlenmesi gereken süreçleri içerir.
Malzeme Elleçleme
Malzeme elleçleme, depolama alanı içinde bulunan ürünlerin ve malzemelerin hareketini ifade eder. Bu süreç, manuel, otomatik veya yarı otomatik sistemlerin ve ekipmanların kullanılmasıyla gerçekleşir. Ürünlerin üretim aşamasından dağıtım aşamasına kadar depolanması, kontrol edilmesi ve korunması süreci kritik bir öneme sahiptir.
Talep Tahmini ve Planlaması
Talep tahmininin hızlı ve güvenilir bir şekilde ürünlerin teslimatını sağlamak amacıyla yapılan sürece “talep planlaması” denir. İşletme için talep planlamasının etkili bir biçimde yürütülmesi, şirket gelirlerini olumlu bir şekilde etkileyebilir. Talep planlaması uzmanlarının bu süreçte iç ve dış etkenleri dikkatle inceleyip takip etmeleri gerekmektedir.
Haberler, iş gücü talepleri, hava durumu ve doğal afetler gibi faktörler, talepleri etkileyebilen unsurlar arasında yer almaktadır. Bu faktörlerin yakından takip edilmesi, talep planlamasının başarılı bir şekilde yürütülmesi için son derece önemlidir.
Kaynak: 1
