Likidite, bir varlığın piyasa fiyatını etkilemeden ne kadar kolay nakde dönüştürülebileceğini ifade eden bir terimdir. Tesis, mülk ve ekipman gibi büyük varlıklar buna bir örnek olabilir. Yani bir kişinin ya da şirketin varlık fiyatında büyük bir değişkenliğe sebep olmadan bir varlığı kolay ve hızlı bir biçimde satabileceği ya da satın alabileceği bir piyasa özelliğidir.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), geçtiğimiz günlerde likiditeyi yarıya düşürdüğünü açıklamış ve aşağıda yer alan açıklamayı yapmıştır.
“Likidite yönetimi çerçevesinde 10 Ağustos 2020 tarihinden geçerli olmak üzere piyasa yapıcı bankalara Açık Piyasa İşlemleri çerçevesinde tanınan likidite imkân limitleri yarıya düşürülmüştür. Güncellenmiş limitler konusunda bankalara ayrıca detaylı bilgilendirme yapılacaktır.”
Likidite Neden Önemlidir?
Bir şirketin sağlığını değerlendirirken, şirketin likiditesini anlamak, bir firmanın kısa vadeli borçlarını ve cari borçlarını ne kadar ödeyebileceğini ölçmek için önemlidir. Kalan herhangi bir nakit, hissedarlara temettü ödemek ve firmayı büyütmek için kullanılabilir. Likidite, nakit oranı, cari oran ve benzeri oranlar kullanılarak ölçülür. Aşağıda kısaca nasıl hesaplandığından bahsettik
Nasıl Hesaplanır?
Bir şirketin likiditesini hesaplamak ve ölçmek için birkaç farklı formül ve oran vardır. En yaygın oranlardan bazıları cari oran, hızlı oran ve nakit oranıdır.
Cari oran ile likiditenin hesaplanması
Cari oran, likiditeyi ölçmenin en kolay yoludur, böylece toplam cari varlıkları toplam cari borçlara bölersiniz. Cari orana göre oran ne kadar yüksekse likidite o kadar yüksek. Bir şirketin oranı 1’in üzerinde ise, kısa vadeli yükümlülüklerini ödeyebilecekleri kabul edilir. Bir şirketin cari oranını hesaplamak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz;
Cari oran = dönen varlıklar / kısa vadeli borçlar
Hızlı oran ile likiditenin hesaplanması
Asit testi olarak da bilinen hızlı oran, envanter gibi cari varlıkları dikkate almadığından cari orandan daha ihtiyatlıdır. Aşağıdaki yer alan formül, bir şirketin hızlı oranını hesaplar;
Hızlı oran = (nakit benzerleri + menkul kıymetler + alacaklar hesapları) / cari borçlar
Nakit oranı ile likiditenin hesaplanması
Nakit oranı, alacakları ya da envanteri dikkate almaz. Bu nedenle bir şirketin likiditesini sanki iflas edecekmiş gibi ölçer. Bu, alacaklılara yüksek likiditeye sahip varlıkların değerini söylemek için yararlı olsa da, bu oran finansal raporlamada yaygın olarak kullanılmamaktadır. Nakit oranı ile likiditenin hesaplanması aşağıdaki gibidir;
Nakit oranı = (nakit + menkul kıymetler) / cari borçlar
