Geçtiğimiz günlerde Mehmet Ali Erbil‘in kök hücre tedavisine başlayacağı duyuruldu. Kök hücre tedavisi, birçok hastalığın iyileşmesini sağlayan bir yöntemdir. Peki kök hücre tedavisi nedir? Hangi hastalıklarda yapılır?
Kök Hücre Tedavisi Nedir?
Kök hücre tedavisini anlatmaya geçmeden önce, kök hücre nedir konusunu inceleyelim. Kök hücre, insan vücudundaki tüm yapıları kökenidir. Kendi kendini yenileme özelliğine sahip olan kök hücreler, hastalıkların tedavi edilmesinde oldukça etkilidir.
Hasta olan kişilerin hücrelerini, dokularını ve organlarını tedavi ederken uygulanan kök hücre tedavisi, geçmişte sadece kemik iliğinden alınırken; günümüzde gelişen tıp sayesinde vücut dolaşımında yer alan kandan ya da yumurta ve yağ dokusundan da alınabilir.
Kök hücre tedavisine başvurulan durumlar şunlardır:
- Hastalıklı kemik iliğini iyileştirmek
- Hasarlanan kemik iliğini iyileştirmek
- Doğuştan gelen metabolizma hastalıklarını tedavi etmek
- Enzimatik sistemden kaynaklanan anormallikleri düzeltmek
- Bağışıklık sistemini iyileştirmek
- Hasarlanan dokuları ve organları iyileştirmek.
Kök Hücre Tedavisi Yapılan Hastalıklar Nedir?
Kök hücre tedavisine en çok kanser hastalığında başvurulur. Kemik iliği kanseri, lösemi, organ kanseri gibi hastalıkların tedavisinde kök hücre tedavisine başlanır. Bunun yanı sıra;
- Kenfoma
- Anemi
- Akdeniz Anemsi
- Metabolik hastalıklar
- Kan hastalıkları gibi birçok hastalıkta kök hücre tedavisine başvurulur.
Son yıllarda birçok bilimsel araştırma Alzheimer ve Parkinson gibi nörolojik rahatsızlıklarda da kök hücre tedavisinin olumlu sonuç verdiğini göstermiştir. Beyin dokusu içine verilen kök hücrenin, beyindeki hasarlı dokuyu iyileştirdiği saptanmıştır.
Kök Hücre Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kök hücre tedavisi en yaygın iki şekilde yapılır. Birincisi, kişinin kendisinden alınır. İkincisi ise diğer donörlerden alınır. Eğer kişinin kendisinden kök hücre alınarak nakledilirse buna otolog nakil denir. Diğer kişilerden alınan kök hücreye ise allojenik nakil ismi verilir. Ancak, bazı durumlarda yarı uyumlu donör alınarak kişi tedavi edilir.
Kök hücre tedavisinin başarıya ulaşması hastalığın türüne, hastalığın hangi dönemde olduğuna ve yaşanan komplikasyonlara göre değişir. Eğer kök hücre tedavisi başarılı sonuç vermezse yeniden nakil gerekebilir.
Nasıl Kök Hücre Bağışı Yapılır?
Kök hücre bağışı yapacak kişilerin aşağıdaki kriterlere uygun olması gerekir. Bu kriterler şunlardır:
- Gönüllü kişinin herhangi bir bulaşıcı hastalığının olmaması
- Gönüllü kişinin kan hastalığının olmaması
- Kronik rahatsızlığının bulunmaması
- Aktif viral hastalığı olmaması gerekir.
Kök hücre bağışı yapan kişilerden kan ve tükürük örneği alınır. Verilen bağış, verilerde saklanır. Kök hücreye ihtiyaç duyulduğu anda dünyanın dört bir tarafından kişilere verilir.