İsim değiştirme 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Kanuna göre isim kişinin şahıs varlığına ilişkin olup kişilik hakları arasında sayılmıştır. Bu sebeple kişinin ismi korunması gereken kişilik hakkı niteliğinde olduğundan her türlü saldırıya karşı kanunen koruma altına alınmıştır.
Kanuna göre kişinin ismi üzerinde hakkı bulunmaktadır. Bu haklardan en önemlisi ise isim değiştirme hakkıdır. Kanun kapsamında isim değiştirme hakkını kullanabilmek için haklı nedenlerin varlığı gerekmektedir. Kanunda isim değiştirme için haklı sebepler sayılmamış olup sınırları yargı kararlarıyla çizilmiştir. Peki hangi durumlar isim değiştirme için haklı sebep sayılmaktadır?
İsim Değiştirme Haklı Sebepleri
Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarında tahdidi (sınırlı) olarak sayılmadan somut olaya göre yapılan değerlendirmelerde isim değiştirme hakkındaki haklı sebepler şu şekilde sıralanabilmektedir:
- İsminizin arkadaşlarını ya da çevrenizde komik bulunması ya da dalga geçilebilecek kadar kötü olması,
- İsminizin bilinen bir suç örgütü lideriyle aynı olması ya da bilinen bir suçlu ile aynı olması,
- İsminizin ahlak kurallarına aykırı olması ya da anlam değişiklikleri sebebiyle zamanla ahlak kurallarına aykırı hale gelmesi,
- Söylenmesi zor, insanların anlayamayacağı kadar zor telaffuz edilmesi,
- Kimlik belgenizde yazan isimle tanınmıyor olmanız,
- Yapmakta olduğunuz mesleğiniz dolayısıyla isminizin zorunlu olarak değiştirilmesi gerekliliği,
- Ailenize ya da size karşı suç işleyen kişiyle aynı ismi taşıyor olmanız ve bunun bir psikolojik rahatsızlığa sebebiyet verebilecek olması,
- Diğer haller
İsim değiştirme bakımından uygulamada genellikle davalar; kimlikteki isimle tanınmıyor olması sebebiyle açılmaktadır. Gerçekten de ülkemizin birçok yerinde insanlar kimlikteki resmi isim yerine mahlas olarak da adlandırılan takma isimleri kullanmaktadır. Ya da diğer insanlar tarafından bu isimden farklı bir isimle hitap edilmektedir. Bu durum isim değiştirme davalarında en geçerli haklı sebeplerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır.
İsim değiştirme için yukarıda sayılan haller sınırlı olmadığından başka haklı sebeplerin varlığı halinde de mahkemeden isim değiştirme talebinde bulunabilmek mümkündür. Mahkeme tarafından isim değiştirme talebinin haklı bir sebebe dayandığına dair kanaat getirilmesi isim değiştirme talebinin kabulünü sağlayabilecektir.
İsim Değiştirme Davası Nerede Açılır?
İsim değiştirme davası kişinin ikametgahındaki Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır. Örneğin İstanbul/ Zeytinburnu’nda ikamet ediyorsanız Bakırköy Asliye Hukuk Mahkemesi isim değiştirme davası bakımından yetkili ve görevli mahkeme sıfatındadır. İkametgâh adresi dışında bir mahkemede isim değiştirme davası açılması halinde davanın reddine karar verilebilecektir. Bu sebeple isim değiştirme bakımından yetkili ve görevli mahkemenin hangi mahkeme olduğuna azami surette dikkat edilmesi yararınıza olacaktır.
İsim Değiştirme Davası Nasıl Açılır?
İsim değiştirme davası yetkili ve görevli mahkemeye verilecek bir dava dilekçesi ile açılır. İsim değiştirme davasında davacı; isim değiştirme talebinde bulunan kişidir. Davalı ise Nüfus Müdürlüğü’dür. Nüfus Müdürlüğü davalı olarak gösterilmediği takdirde davanın reddine karar verilebilir. Dolayısıyla isim değiştirme davası hasımsız bir dava niteliğinde değildir. Nüfus Müdürlüğü isim değiştirme davasında kendisini bir görevlisi ya da vekili yardımıyla temsil etme hakkını haizdir.
Davasız İsim Değiştirme Mümkün Müdür?
Davasız isim değiştirme işlemi mümkündür. Fakat kanun tarafından bazı şartlar getirilmiştir. 5940 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’na 6/12/2019 tarihli 7196 sayılı kanunun 61. maddesiyle eklenen Geçici Madde 11 kapsamında 06.12.2022 tarihine kadar isim ya da soyisim değiştirme işlemini doğrudan Nüfus Müdürlüğü’ne başvurarak gerçekleştirebilirsiniz.
Nüfus Müdürlüğüne başvuru yaparak isim değiştirme hakkının kullanılabilmesi için gereken şartlar ise şunlardır:
- 12.2019 tarihinden 06.12.2022 tarihine kadar (3 yıl) ikametgâh adresindeki Nüfus Müdürlüğüne yazılı olarak başvuru yapmak,
- İsminizde yazım ve imla hatası ya da düzeltme işareti kullanılmaması sebebiyle anlam değişikliklerinin mevcut olması,
- İsminizin genel ahlak kurallarına aykırı olması,
- İsminizin toplum ya da çevreniz tarafından gülünç olarak nitelendirilmesi,
- Yazılı taleple birlikte başvuru harcının yatırılmış olması
İsim değiştirme talebiniz içeren başvurunuzu yalnızca bir kez yapabilirsiniz. İsim değiştirme başvurunuza ilişkin Nüfus Müdürlüğü tarafından verilen kararlar kesindir ve herhangi bir itiraz ya da davaya konu olamazlar. İsim değiştirme başvurusu 3 yıl süreyle yapılabilecek olup bu süreyi bir kat artırma yetkisi ise Cumhurbaşkanı’ndadır.
Sonuç
İsim değiştirme davası çekişmeli bir dava niteliğindedir ve makalemizde saydığımız haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme tarafından isim değiştirme talebiniz haklı görülebilir. Mahkeme yoluna başvurmadan 5940 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nda yazılı şartları taşımanız kaydıyla Nüfus Müdürlüğü’ne 06.12.2019 tarihinden itibaren 3 sene içinde başvuru yaparak isim değiştirme işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Kaynak: https://leventsamgar.com/isim-degistirme-nasil-yapilir/
