23 Eylül Ekinoks’u gece ve gündüzlerin eşit olduğu ekinoks anlamına gelir. Takvimlerin 21 Mart’ı göstermesiyle ilkbahar ekinoksunu karşılıyoruz. Gündüzler uzamaya, geceler kısalmaya başladığı bu ekinoks tam olarak nedir peki?
Ekinoks Nedir?
Ekinoks kelime kökeni Latince’den gelmektedir. Aequinoctium kelimesinden gelen aequi- “eşit” ve -noct “gece” anlamlarına gelen ekinoks, dünyada gece ve gündüz sürelerinin eşit olması demektir. Ekvator’a dik gelen güneş ışınları sonucunda kutuplardan aydınlanma çemberi geçer.
Bilindiği üzere dünyanın yarısı aydınlık yarısı karanlıktır. Dünyada bu iki yarıyı birbirinden ayıran çember hatta Aydınlanma Çemberi denir. Bu aydınlık ve karanlık taraflar dünyanın kendi ekseni etrafında dönüşüyle ve dünyanın Güneş etrafında dönüşüyle değişir.
Ekinoks olayı gündüz ve gecenin eşit olmasını neden olur. Bu olay İlkbahar Ekinoksu ve Sonbahar Ekinoksu olarak yılda iki kez tekrarlanmaktadır. 23 Eylül’de güneş ışınları Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Küre’de öğle vakti Ekvator’a 90°’yle düşmektedir.
İlkbahar Ekinoksu Özellikler Nedir?
Gece-gündüz eşitliği olarak bilinen Ekinoks, güneş ışınlarının Ekvator’a dik gelişiyle aydınlanma çemberinin kutuplardan geçtiği andır.
Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Küre’de, öğle vakti güneş ışınları Ekvator’a 90°’lik açıyla düşer. Ekvator’da gölge boyu sıfır olur. Bu tarihten itibaren güneş ışınları Kuzey Yarım Küre’ye dik düşmeye başlamaktadır. 21 Mart’tan itibaren Güney Yarım Küre’de gece süreleri, gündüzlerden uzun olmaya başlar.
Kuzey Yarım Küre’de ise tam tersi olmaktadır. Aydınlanma çemberi kutup noktalarına teğet geçmektedir. 21 Mart’ta Güneş iki kutup noktasında da görülür. Gece-gündüz süreleri birbirine eşit olur. Güney Kutup Noktası’nda 21 Mart itibarıyla altı aylık gece, Kuzey Kutup Noktası’nda altı aylık gündüz başlar.
Ekinoks’lar gibi bir de Gündönümü adı verilen tarihler bulunur. Bu Gündönümlerinde senenin en uzun gündüzü ve en kısa geceleri yaşanır. Bu Gündönümleri Güneş ışınlarının iki yarımkürede de en büyük açılarda düştüğü tarihlerdir.
Ekinoks Tarihler Nelerdir?
21 Mart (ekinoks): Gün içinde gece ve gündüzler eşit olmaktadır. Bulunduğumuz yarımküre olan Kuzey Yarımküre’de ilkbahar başlangıcı olurken Güney Yarımküre sonbahara geçiş yapar.
21 Haziran (yaz gündönümü): Yılın en uzun gündüz ve en kısa gecesi 21 Haziran tarihinde yaşanır. Buna yaz gündönümü denir. Kuzey Yarımküre’de yaz başlar, Güney Yarımküre’de kış başlar.
23 Eylül (ekinoks): Gece ve gündüz süreleri eşit olurken, Kuzey Yarımküre’de yaz biter, sonbahara geçilir. Güney Yarımküre’de bahar başlar.
21 Aralık (kış gündönümü): Senenin en uzun gündüz ve en kısa gecesi yaşanır. Kuzey Yarımküre’de kış başlar, Güney’de ise tam tersi olur.
