Dünya Çocuk Hakları Günü Birleşmiş Milletler (BM) eli ile her yıl 20 Kasım tarihinde kutlanmaktadır. “Uluslararası Çocuklara Yardım Birliği” 1923 tarihinde “Cenevre Çocuk Haklar Bildirgesi”ni tüm dünya üzerinde yayınlamıştır.
Milletler Cemiyeti’nin kabul ettiği ve yayınlanan, “dünyadaki bütün çocuklara asgari bir özen gösterilmelidir” ilkesinin temel alındığı bu bildirge bir önsöz ve beş maddeden oluşmaktadır.
Çocuk Hakları Günü Nasıl Ortaya Çıktı?
Çocukların korunabilmesi için uluslararası alanda faaliyet gösterecek bir örgüt kurulması düşüncesi ilk olarak 1894 yılında ortaya atılmıştır. Ortaya çıkan bu düşünceye ilgi gösteren kimi Avrupa devletlerinden yer alan temsilciler Paris’te özel bir toplantı düzenlemişlerdir.
Çocuk ve annelerin korunması, gençlerin sorunları konularında uluslararası bir merkez oluşturulması yolunda ilk resmi girişim 1912 yılında İsviçre’de oluşmuştur. Aynı dönemlerde benzer uygulamalar ve arayışlar Belçika’da da devam etmiştir, tüm çalışmalar I. Dünya Savaşı’nın çıkmasına kadar devam etmiş savaşın patlak vermesi sonucunda çalışmalara bir süre ara verilmiştir.
I. Dünya Savaşı sonrasında Çocukların Korunması durumu önem kazanınca, 1920 tarihinde Cenevre’de “Uluslararası Çocuklara Yardım Birliği” adındaki özel örgüt kurulmuş ve 1923 tarihinde “Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi” yayınlanmıştır. Milletler Cemiyeti’nin kabul ettiği ve yayınlanan, “dünyadaki bütün çocuklara asgari bir özen gösterilmelidir” ilkesinin temel alındığı bu bildirge bir önsöz ve beş maddeden oluşmaktadır.
“Cenevre Bildirgesi” adındaki çocuk hakları bildirgesinde, çocukların “istismardan korunma, yardım görme, beslenme, gelişme, yaşama” hakları tümü itibari ile güvence altına alınmıştır.
Milletler Cemiyeti Genel Kurulu 27 Eylül 1934 yılında Çocuk Hakları Bildirgesi’ni bir kez daha onaylamıştır. Söz konusu bildirge Türkiye tarafından da benimsenerek Mustafa Kemal ATATÜRK tarafından 1931 yılında imzalanmıştır.
Çocukların çalışma yaşı, tıbbi yardım görmesi ve korunması gibi konularda çalışma gerçekleştirmek üzere, 1936 yılında I. Balkan ve 1936’da II. Balkan Kongreleri bir araya gelerek toplanmıştır. Kongreler bu alanda gerçekleştirilen birçok evrensel çalışmaya da öncü olmuştur. Bununla birlikte Balkan Kongreleri Türkiye’nin de katılmış olduğu çocukların korunmasına yönelik uluslararası çalışmalardandır.
Birleşmiş Milletler Örgütü kurulduktan hemen sonra, Milletler Cemiyeti çocukların korunması sorunlarını inceleme görevlerini bu yeni örgüte devretmiştir. Üye devletlerin bir bölümü Çocuk Hakları Bildirgesinin devletleri hukuksal yönden bağlayıcı bir sözleşme olması yönünde öneride bulunmuşlar, fakat üye devletlerin geneli hukuksal bağlayıcılığı olmayan ve uygulama zorunluluğu yer almayan genel ilkeler biçiminde bir bildirgenin tarafı olduklarını bildirmişlerdir. Bu öneriler ışığında bir kez daha gözden geçirilen tasarı 20 Kasım 1959 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda “Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi” adı altında yeniden kabul görmüştür.
Çocuk Hakları’nı Şu 4 Başlık Altında İncelemek Mümkündür:
1) Refah Hakları: Bu haklar ile tüm çocukların eğitim, barınma, tıbbi hizmet ve beslenme gereksinimlerini sağlar.
2) Korumacı Haklar: Çocukları duygusal ya da fiziksel istismardan, ev içindeki ihmalden, yetersiz ilgiden ve buna benzer başka bir tehlikeden koruyabilecek haklar ile ilgilidir. Korumacı hakların, çocukları yetişkinlere bağımlı hale getirdiğini ve özerkliklerini yok ettiği için birçok eleştiri getiren çocuk hakları savunucuları, korumacı hakların tanımlanabilmesi ve uygulanabilmesinde oldukça hassas olmak gerektiğini ileri sürmüşlerdir.
3) Yetişkin Hakları: Yetişkin kimselerin tek başların sahip olabildikleri haklara aynı şekilde ve derecede sahip olmaları gerektiğini bildirmektedir. Söz konusu yetişkin haklarını genç insanlara tanımak, onların önemli konulardaki bağımsızlıklarını ve özerkliklerini arttıracaktır.
4) Ana-Babalara Karşı Haklar: Çocukların reşit sayıldığı yaşa ulaşmadan önce, ana-babaları karşısında daha fazla bağımsızlık elde edebilmeleri gerektiğini ifade etmektedir. Yetişkin haklarına benzer olarak bu hakların amacı da çocukları korumak yerine kişisel özelliklerinin derecesini arttırmaktır.
Nazım Hikmet – Kız Çocuğu – Official Audio #nazımhikmet #kendisesindenşiirler – Esen Müzik
Hiroshima child- Fazil Say – Nazim Hikmet , None can hear my silent troad ( kiz çocuğu)
yıldız kenter – kız çocuğu (şiir – nazım hikmet)
Ünol Büyükgönenç- Dışarıda Kar Yağıyor
