Bir deve dikeni, dik gövdeli ve tipik olarak dikenli dişlere sahip veya sert ve keskin uçlu olan “Cirsium” cinsine ait çeşitli dikenli bitkilerden herhangi biridir. Yaygın olarak deve dikeni olarak bilinen bitki, Asteraceae cardoon familyasındandır. İskoçya’da 16. yüzyıldan beri bağımsızlığın sembolü olarak kabul ediliyor. Deve dikeni çiçekleri sarıdır ve yaz aylarında çiçek açar. Bitkinin meyvesi vardır ve tohumlarla yayılır.
Deve Dikeni Fiziksel Özellikleri Nelerdir?
Doğada 5 cm ile 20 cm kadar büyüyen ve çeşitli şekil ve renklerde gelen yaklaşık 500 deve dikeni türü vardır. Bazı devedikeni, dikenli yaprakları olan mor, yeşil veya kahverengi toplara benziyor, diğer türlerin cılız gövdelerinde yapraklar yerine dikenleri var, bazılarının hepsi dikenlerle kaplı kalın gövdeleri var, diğerlerinin her birinin sonunda bir tür diken var.
Çiçekler genellikle alışılmadık bir görünüme sahiptir, özellikle daha sonra meyveye dönüşen tohumları içeren merkez. Deve dikeni kelimesi, “ısırgan” için Yunanca bir kelimeden gelir ve bitkiler ilişkilidir. Tohumlar, kuşların onları yemekten hoşlandığı ve genellikle “bulbuls” olarak anıldığı kuş besleyicilerinde çok yaygındır.
Deve Dikeni Nasıl Yetişir?
Deve dikeni tohumla yayılır ve mevcut bitkisinin dibinden büyür. Bazen bitkinin bir tarafında bir çiçek büyürse diğer tarafında da büyüyebilir, bazen de saplarının dibinde küçük ampuller oluşur. Bir fide, mevcut olana bağlı olarak, yeterince güneş veya su aldığı yerde büyüyebilir. Fideleri kurulduktan sonra, büyüme koşullarının en uygun olduğu bir alanı ele geçirerek çok hızlı bir şekilde yayılabilir.
Deve dikeni sadece bir bitkinin adı değildir. Aslında ayçiçeği ailesine ait “Cirsium” cinsinde bulunan birkaç farklı yabani ot türünün ortak adıdır. Dünyada yüzlerce deve dikeni türü vardır, görünüşleri büyük farklılıklar gösterir, ancak hepsinin yapraklarında büyük ve keskin dikenler bulunur.
Dikenler, deve dikeni türüne bağlı olarak düz veya kancalı olabilir, ancak her zaman keskin bir noktaları olacaktır. Deve dikeni bitkileri, türlerine bağlı olarak yarım inç ile yedi fit arasında büyüyebilir. Deve dikeni dikenli sapları ile ünlüdür. Deve dikeni bilimsel adı genellikle “Cirsium vulgare” veya bazen “Cirsium arvense” olarak anılır. Karahindiba ve ebegümeci ile yakından ilgilidir.
Birkaç deve dikeni türü vardır. En yaygın olanları “Cirsium vulgare”, “C. arvense” ve “C. montanum”dur. Bu türler genellikle orta batı eyaletlerinde bulunur; ayrıca kuzey-orta Kanada, kuzey Kaliforniya ve New England’da da bulunabilirler. Yapraklar “deve dikeni” türüne bağlı olarak düz veya dikenli olabilir. Diğer deve dikeni türleri tohumlarında veya soğancıklarında zehir içerir. Bunlara sırasıyla Illinois, Indiana ve Ohio’da bulunan “Cirsium heterolepis” ve “Cirsium arvense” dahildir. .
Bazı deve dikeni bitkileri istilacı türler olarak kabul edilir. Yerli olmadıkları alanlarda büyüme yetenekleri nedeniyle istilacı olarak kabul edilebilirler, ancak doğal bitki örtüsünü değiştirerek ve besin ve su için diğer bitkilerle rekabet ederek sorunlara neden olabilirler. Deve dikeni türleri, özellikle verimli topraklar mevcut olduğunda ve ayrıca ılık sıcaklıklar, bol yağış gibi uygun yetiştirme koşulları olduğunda, hızla çoğalabilmeleri (genellikle inç kare başına yaklaşık bir tohum oranında) nedeniyle istilacı hale gelebilir.
Deve dikeni yabani ot olarak kabul edilmekle birlikte, bazı türler, özellikle Akdeniz bölgesinin “Cirsium oleraceum” ve Kuzey Amerika’nın “Cirsium altissimum” gıda olarak kullanılmıştır. Bu devedikeni, tadı tatlı ve sulu olan kalın gövdelere ve yapraklara sahiptir. Çiçek tomurcukları da yenebilir, ancak önce dikenli dişlerinden çıkarılmaları gerekir.
Açılmamış tomurcuklar minyatür enginarları andırır ve enginar gibi kaynatılabilir veya kavrulabilir. Bu devedikenilerin hem yaprakları hem de tomurcukları Avrupa’da yenir. “Cirsium altissimum”un yaprakları çiğ olarak yenebilir veya erken ilkbaharda bir bitki olarak pişirilebilir. Daha büyük olması ve daha acı bir tada sahip olması dışında karahindiba oldukça benzer.
Deve dikeni ortaçağ yemeklerinde kullanılmış ve biraya bir bileşen olarak dahil edilmiştir. Kökleri kaynatılarak bir tür bitki çayı yapılır ve deve dikeni de tıbbi amaçlar için kullanılırdı. Bazı kaynaklar, dikenleri de dahil olmak üzere tüm deve dikeni bitkisini acı çekmeden yiyebilirseniz, bunun iyi şans olarak kabul edildiğini veya size cesaret vereceğini iddia ediyor.
Bazı deve dikeni türleri, parlak ve çekici çiçekleri için bahçe çiçekleri olarak yetiştirilir. “Cirsium vulgare” süs çiçekleri için yetiştirilmiştir. İki ila beş metre boyunda büyüyebilen çiçekli bir bienaldir. “Cirsium vulgare” yaz aylarında çiçek açar ve çiçek başları sarı, yeşil veya kahverengi dikenli lavanta rengindedir. Deve dikeni en yaygın türlerinden biri “Cirsium arvense” dir. Bu tür bir ayak yüksekliğinde büyür, mor çiçekleri vardır ve kenarlarında aşağı doğru sarkan dişleri olan yaprakları vardır.
Deve Dikeni Zehirli midir?
Deve dikeni tarih boyunca şifalı ot olarak kullanılmıştır; ancak bazı çeşitlerin yutulduğunda zehirlenmeye neden olduğu bilinmektedir. Deve dikeni bitkisinin oldukça zehirli olduğu bilinmektedir ve koyun çiftçileri tarafından sürülerini yırtıcılardan korumak için sıklıkla kullanılır, ancak daha az etkili bir pestisit olarak da kullanılabilir. Bitkinin yutulması karın ağrısı, kusma, ishal ve geçici felce neden olabilir. İnsanlar veya hayvanlar tarafından yutulduğunda, deve dikeni yapraklarındaki dikenler, onları yenmez yapan bir toksin salmak üzere tasarlanmıştır.
Bu bitkileri yiyen hayvanlar, zehirlenmemek için ya onları kusarlar ya da yutmadan sindirim sistemlerinden geçirirler. Bu nedenle, bazı deve dikeni türleri bahçelerde ve tarlalarda doğal böcek ilacı olarak kullanılmak üzere yetiştirilmiştir. Çiçekli baştan yapılan gövdelerin uçlarındaki büyük, uzun dikenler, bir hayvanın derisini delebilir, böylece hayvanı hasta edebilir. Bir köpek büyük miktarda deve dikeni başını yerse, onlar için ölümcül olabilir.
Avrupa ve Kuzey Amerika’da yabani olarak yetişen çok sayıda “Cirsium oleraceum” çeşidi vardır. Bunların yüksekliği üç ila on metre arasında değişir. Yaprakların kenarlarında çok sayıda diş vardır ve bu türün Nisan ve Temmuz ayları arasında açan menekşe merkezli sarı çiçekleri vardır. Her yaprağın ucu iki parçaya bölünerek yaprakları olan çiçeklere benziyor.
Deve Dikeni Tohumları Tüketilebilir mi?
Deve dikeni tohumları tüketilebilir, ancak önce çiçeğin dişlerinden çıkarılmalıdır. Bitkinin dikenleri kesildikten veya kırıldıktan sonra, tohumlar çiğ veya çeşitli şekillerde pişirilerek yenebilir. Genel olarak, deve dikeni tohumu halıları bu çok büyük tohumlardan yapılır. Tohum kapsüllerinden çıkan devedikeni, insanlar tarafından sepet yapmak için kullanılan merkezi bir tohumu çevreleyen birçok kılı içerir. Ayrıca, devedikeni, keskin ve kullanımı kolay oldukları için küçük hayvanları öldürmek için ok uçları ve silahlar yerine Yerli Amerikalılar tarafından kullanılmıştır.
Deve dikeni ile ilgili videolar
