Çocuklarda uyku rutini oluşturmak, onların hem fiziksel hem de ruhsal gelişimleri açısından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Üstelik yetişkinler için de çoğu zaman şikayet edilen alışkanlıklar, aslında vazgeçilmez ve güvende hissettiren rutinlerden başka bir şey değildir. Planlı yaşamak ve bir adım sonrasına zihni hazırlamak; gerek çocuklarda gerekse de erişkinlerde emniyette olma duygusunu geliştirir.
Eğer çocuğunuz uyumak istemiyorsa, yatağa geçtiğinde uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa veya yaşına göre normalden daha sık uyanıyorsa düzenli bir uyku rutini oluşturmanızın zamanı gelmiş ve geçiyor olabilir! Hiç kimse hiç bir konuda iradesi dışında bir şeylere sürüklenmekten hoşlanmaz. Dolayısıyla çocuğunuza tam oyunun veya çizgi filmin ortasında yatmasını söylerseniz, bu pek de sağlıklı olmayacaktır.
Peki ne yapalım? Nedir bu uyku rutini, nasıl oluşturulur, neler uyku rutinini olumsuz etkiler? İşte biz de bu yazımızda sizlere, tüm bu soruların cevapları niteliğinde bir takım bilgiler aktarıyor olacağız. Konuya ilişkin videolara ise yazımızın son bölümünde ulaşabilirsiniz.
Çocuklarda Uyku Rutini Nasıl Oluşturulur?
Uyku saatinden ortalama 30-40 dakika önce yapılan ve her gece düzenli olarak tekrar edilen uygulamalar bütününe uyku rutini adı verilmektedir. Yapılan araştırmalar ise göstermiştir ki; uyku öncesi rutinlerinin alışkanlık haline getirildiği çocuklar; sosyal ilişkileri güçlü, akademik başarısı yüksek, ebeveyniyle güvenli bağlanmış, öz güven sahibi çocuklar olmaktadır.
Şimdi gelelim uyku rutinlerinin nasıl oluşturulabileceğine..! Aslında bu biraz çocuğun mizacına, aile dinamiklerine ve tabi bir de çocuğun yaşına bağlı bir durumdur. Ancak belli başlı öneriler mevcuttur elbette..!
- Ilık ve yavaş tempolu, bol köpüklü bir banyo, hem bedensel hem de psikolojik açıdan rahatlatıcı olabilir.
- Çocuklarda uyku rutini sırasında mutlaka ebeveynlerin de sürece gönüllü bir şekilde dahil olması gerekir. Çocuğunuzla birlikte, küçük muziplikler yaparak yatmadan önce dişlerinizi fırçalayabilirsiniz.
- Telefon, tablet, TV, bilgisayar gibi teknolojik aletlerin kullanımını sonlandırmalı, ayrıca ortamdaki yoğun ışığı loş ışığa dönüştürmelisiniz.
- Yüksek sesle oynanan ve aktif oyunlar yerine daha yavaş tempolu oyunlara ve hafif müzikli bir ortama geçiş yapmalısınız.
- Çocuğunuzla birlikte bir kitap seçmeli, onu okumalısınız. Bunun yerine sevilen bir şarkı ya da ninni de olabilir.
- Çocuğa güven duygusunun verilmesi, onun rahat ve kaliteli bir uyku uyumasının neredeyse ilk koşuludur diyebiliriz. Bu nedenle, uyku öncesi tensel temas ihmal edilmemelidir. Sarılmak, öpmek, saçlarını okşamak, sırtını kaşımak gibi.. Ardından da iyi geceler öpücüğü vererek artık uykuya geçileceğinin sinyalini verebilirsiniz.
- Çocuklarda uyku rutini oluştururken uyku arkadaşı konusu da ana faktörlerden biri olarak sayılabilir. Siz çocuğunuzu uyutup diğer odaya geçtiğinizde ona, kendisini güvende hissetmeye devam edebilmesi adına, en sevdiği peluş oyuncağı, battaniyeyi veya kendi giysinizi bırakabilirsiniz. Bu durum sık uyanmaların da önüne geçebilir.
- Uykuya geçmeden az bir süre önce hem mental hem de fiziksel açıdan çocuğunuzu sakin ve huzurlu hissettirmek adına, yaşına uygun ve kısa süreli (2-3 dakikalık) nefes egzersizlerini beraber yapabilirsiniz.
- Öte yandan çocuğunuz yatağına yatmadan önce onun göz hizasına inerek birlikte tekrar edeceğiniz olumlama cümleleri de ona kendisini iyi ve güçlü hissettirecek muhteşem bir rutin olabilir. (Ben mutlu bir çocuğum, ailem beni çok seviyor, güçlüyüm, güvendeyim, kendimi seviyorum, yapabilirim, ben çok değerliyim gibi)
Çocuklarda Uyku Rutinini Olumsuz Etkileyen Faktörler
- Ekran maruziyeti çok fazla olduğu takdirde çocukların uyku düzeni ve alışkanlıkları sekteye uğrar. Mavi ışık nörolojik sağlığa zarar verir. O nedenle uyku saatinden en az 45 dakika önce telefon tablet kullanımı ve TV izlenmesi bırakılmalıdır.
- Çocukların enerji birikimi halinde de, çocuklarda uyku rutini etkilenebilir. Dolayısıyla gün içinde yeterli aktivite ve enerji atımı sağlanmalı, ebeveynler bunun için uygun ortamı oluşturmalıdır. Ayrıca bunun tam tersi şekilde, aşırı derecede yorulmuş olan çocuk da uykuya dalmakta sorun yaşar. Enerjisinin doğru miktarda yönetilmesi önem taşır.
- Uyku saatinin belirsiz olması, geç vakitlerde uyumaya çalışılması çocukta stres hormonlarını aktive eder ve yine uyku problemlerine yol açar. Her akşam aynı saatlerde benzer rutinlerin uygulanıyor olması gereklidir. Bununla birlikte uyku rutinlerinin çok fazla uzun tutulmaması ve sürecin sıkıcı hale getirilmemesi de önemli bir noktadır.
- Kafein ve şekerli yiyecek-içecek tüketimi çocuğun hem bedensel sağlığına hem zihinsel gelişimine hem de uyku düzenine olumsuz yönde etki edeceğinden; dengeli beslenme düzeninin sağlanması şarttır. Yatmadan 2 saat önce beslenme sonlandırılmalıdır.
Çocuklarda Uyku Rutini İle İlgili Video
