Farklı Dillerde Anlamı
İngilizcedeki “area/alan” sözü Latince area’dan gelir. Bu sözün anlamı “boş toprak alanı parçasıdır”, aynı zamanda oyun alanı veya harman yeri anlamına da gelir. Sözcük bir diğer Latince kelime olan ve İngilizcedeki “arid/çorak” sözünün türetildiği, “kuru olmak” anlamındaki arere ile de aynı kökü paylaşır. Modern Latince kökenli dillerde de yine ilgili sözcüklere rastlamak mümkün: İtalyancada ara, İspanyolcada drea ve Fransızcada are.
Fransızcadaki are 100 metrekareye karılık gelen bir metrik alan birimidir. 10,000 metrekareye karşılık gelen “hectare” yani hektar da, Yunancadaki hekaton, yani 100 anlamına gelen hecto önekinin eklenmesiyle bu sözden türetilmiştir.
Britanya’da Alan Ve Hacim Ölçümü
Metrik sistem uygulayan Britanya’da hektar artık en önemli İngiliz alan birimi olan, antik dönemden kalma İngiliz dönümünün yerini aldı (bir hektar 2.5 İngiliz dönümünden biraz azdır). İngiliz dönümü bir öküzün bir gün içinde saban ile dürebildiği toprak alanı olarakdüşünülüyordu. Elbette bu da toprarığın türü, meyli ve sululuk derecesi gibi değişken faaliyetlere bağlıydı. Yasal açıdan bir dönüm, boyu 40 rod, eni ise 4 rod olan dikdörtgen bir alandı. Bir furlong 40 rod olduğu için, bir dönümün uzunluğu bir milin 1/8 ‘i, eni ise bir milin 1/80’i idi. Yani (1 çarpı 8 çarpı 80) milin karesi 640 İngiliz dönümüne eşitti.
İngilizlerin kapasite (hacim) ölçüleri, alan ölçülerine kıyasla, konu üzerine ayrıntılı bir çalışma yapan Arthur Klein’ın deyişiyle tam bir “tarihsel keşmekeş”‘ti. Örneğin, Kraliçe I. Elizabeth döneminde, “Tahıl galonu diye adlandırılan ölçü, eski boyutu olan 268.8 kübik inçe dönüştürülürken, şarap galonu 231 kübik inç olarak kaldı. Tahıl galonunun eski ölçüsü olan 282 kübik inç ise malt sıvıların ölçümünde kullanılan yeni ale birası galonu ölçüsüne dönüştü. Diğer bir deyişle yüzyıllar önce, Magna Carta’nın “tek ağırlık, tek ölçü” ilkesini açık şekilde ihlal eden biri kuru ölçümler, diğer ikisi ise sıvı ölçümler için olmak üzere -üç ayrı galon mevcuttu.
En geniş hacim terminolojisiyle ise alkol ölçümünde karşılaşıyordu. Pint, kuart, galon ve fıçıya ek olark ağızdolusu, jigger, jackpot, gill, pottle, peck, busbel (kile), hogshead, firkin, pipe veya butt,kilderkin ve son olarak tun. Tıpkı galonlar gibi hogshead’ler de kapasite açısından büyük çeşitlilik gösteriyordu. Bir ara ale birası hogshead’i yalnızca 48 galona karşılık geliyordu, Londra dışında bira hogshead’i 51 galon (daha bereketli olan) Londra bira hogshead’i ise 54 galon geliyordu. Bir pipe 126 şarap galonuna karşılık gelen hogshead’in iki katıydı. Bu, Shakespeare’in şen şakrak sarhoşu Falstaff’ın içki (şeri) alışverişinden aşina olduğu bir miktardı. Ne yazık ki (kuartın iki katı, galonun yarısı, yaklaşık 2.3 litre olan) pottle kullanımının kalkmasından bu yana, Othello’daki “Pottle boyu alemler” -posasına dek içilmiş içkiler- gibi dizeler artık eski anlamlarını taşımıyor.
