ABD Seçim Sistemi Nasıl İşliyor? 3 Kasım 2020 Salı günü Amerika Birleşik Devletleri yeni başkanını seçmek için sandık başına gidecek. 2016 senesinde düzenlenen seçimlerde Demokratların adayı Hilary Clinton daha fazla oy almasına rağmen başkanlık koltuğuna Donald Trump oturmuştu.
Doğal olarak insanların aklına “Donald Trump rakibi Hilary Clinton‘dan daha az oy almasına rağmen nasıl seçimi kazanabiliyor?” gibi sorular gelmektedir. İşte ABD Seçim Sistemi hakkında tüm detaylar..!
Seçimler Ne Zaman Yapılıyor? Adaylar Nasıl Belirleniyor?
Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık seçimleri her 4 senede bir Kasım ayının ilk Pazartesi gününden sonra gelen Salı günü yapılmaktadır. Seçim öncesinde yapılan ön seçimler ve parti kurultayları ile ABD’deki iki büyük partinin adayları belli olmaktadır.
2020 senesinde Kasım ayının ilk Salı günü 3 Kasım’a denk gelmektedir. Seçimlerde Demokratların adayı Joe Biden ve şu anda da halen başkan olan Cumhuriyetçi Donald Trump yarışacaktır. Joe Biden‘ın yardımcısı Kamala Harris olurken, Donald Trump‘un yardımcısı ise Mike Pence olacaktır.
Seçmen Kimi Seçiyor?
ABD’li seçmenler adaylara değil delegelere oy vermektedir. Yani ABD’li bir vatandaş Donald Trump‘a ya da Joe Biden‘a değil, bu ikiliyi başkan seçecek delegelere oy vermektedir. Bu sayede seçimlerde en çok oy alan aday değil, en çok delegeye sahip olan aday avantajlı sayılmaktadır.
“Electoral Collage” ismi verilen kurulda, Senato ve Temsilciler Meclisi’nin toplam üye sayısı 538 delegedir. 270 delegeye sahip olan aday başkanlık seçimini kazanmaktadır. 2016 senesinde Hilary Clinton, Donald Trump‘tan 3 Milyon fazla oy almasına rağmen Donald Trump 304 delegeye sahip olduğu için başkan seçilmiştir.
ABD seçimlerinde, ayrıca, Senato’nun 1/3’ü ve Temsilciler Meclisi’nin tamamı da belirlenmektedir. Senatoya seçilen kişiler en fazla 6 sene görev yapabilmektedir. Temsilciler Meclisi ise her 2 senede bir 1/3’i yenilenmektedir.
ABD Seçim Sistemi: Delege Dağılımları Nasıl Yapılıyor?
Delege sayıları eyaletlerin nüfus sayısına göre belirlenmektedir. Örnek vermek gerekirse, 40 Milyona yakın nüfusa sahip olan Kaliforniya eyaletinin Seçiciler Kurulu‘nda 55 delegesi bulunurken 1 milyon ya da daha az nüfusa sahip olan eyaletlerin 3 delegesi bulunmaktadır.
En fazla delegeye sahip olan eyaletler New York, Teksas ve Kaliforniya iken, en az delegeye sahip olan eyaletler ise Alaska, Montana, Delaware, Güney Dakota, Kuzey Dakota, Wyoming ve Vermont‘tur.
Hangi Eyalette Kaç Delege Var?
- Alabama – 9
- Alaska – 3
- Arizona – 11
- Arkansas – 6
- California – 55
- Colorado – 9
- Connecticut – 7
- Delaware – 3
- Florida – 29
- Georgia – 16
- Hawaii – 4
- Idaho – 4
- Illinois – 20
- Indiana – 11
- Iowa – 6
- Kansas – 6
- Kentucky – 8
- Louisiana – 8
- Maine – 2
- Maryland – 10
- Massachusetts – 11
- Michigan – 16
- Minnesota – 10
- Mississippi – 6
- Missouri – 10
- Montana – 3
- Nebraska Statewide – 2
- Nevada – 6
- New Hampshire – 4
- New Jersey – 14
- New Mexico – 5
- New York – 29
- North Carolina – 15
- North Dakota – 3
- Ohio – 18
- Oklahoma – 7
- Oregon – 7
- Pennsylvania – 20
- Rhode Island – 4
- South Carolina – 9
- South Dakota – 3
- Tennessee – 11
- Texas – 38
- Utah – 6
- Vermont – 3
- Virginia – 13
- Washington – 12
- West Virginia – 5
- Wisconsin – 10
- Wyoming – 3
Salıncak Eyalet (Swing State) Nedir?
Son dört seçimde aynı partinin ipi göğüslediği eyaletler, o partinin kalesi olarak görülürken bazılarında seçim sonuçları merakla beklenmektedir. Zira Florida gibi çok fazla delegeye sahip olan ve seçim sonucuna doğrudan etki edebilecek güce sahip olan eyaletlerde eski seçimlere bakarak yorum yapmak çok zordur.
Bu tür eyaletlere “Swing State” yani “Salıncak Eyalet” adı verilmektedir. Yani ne olacağı tam olarak tahmin edilememektedir. Iowa, Ohio, Michigan ve İndiana gibi Orta Batı da yer alan eyaletler salıncak eyalete bir örnektir. Adaylar ise kazanmalarının kesin olduğu iller yerine bu tür illere giderek destek kazanmak için seçim kampanyalarının yürütmektedirler.
ABD Seçim Sistemi ile ilgili videolar
https://www.youtube.com/watch?v=st7oFGuVMxQ
