Gölcük depremi, 17 Ağustos 1999‘da Türkiye’nin kuzeybatısında yer alan Kocaeli kentimiz yakınlarında meydana gelmiştir. Yıkıcı deprem olarak da bilinen Gölcük depremi, Kocaeli depremi olarak da adlandırıldı.
Kuzey Anadolu fay sisteminin en kuzey ucunda meydana gelen deprem, yerel saatle 03:00’dan hemen sonra meydana geldi. Merkez üssü İzmit’in yaklaşık 11 km güney doğusundaydı. İlk deprem bir dakikadan az sürdü ve 7,4 büyüklüğüne ulaştı. Bunu, 19 Ağustos’ta, merkez üssünün yaklaşık 80 km batısındaki iki orta artçı deprem izledi.
17.000’den fazla insan öldü ve tahminen 500.000 kişi evsiz kaldı. Yıkılan yapılar arasında binlerce bina bulunan ve Gölcük’teki Türk donanma merkezi ve İzmit’teki Tüpraş petrol rafinerisi çöktü veya ağır hasar gördü. Gölcük, Derince, Darıca ve Sakarya (Adapazarı) ilçelerinde yüksek yıkım rakamları bildirilmiştir. Daha batıda, İstanbul’da, deprem yüzlerce ölüm ve yaygın tahribata yol açtı.
[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]17 Ağustos 1999 Gölcük Depreminden hemen sonra atılan gazete manşetlerini sizin için derledik. Buradan bakabilirsiniz![/box]
Kurtarma ve yardım çalışmalarına Türk Kızılayı ve Türk ordusu önderlik etti ve birçok uluslararası yardım kuruluşu katıldı. Yunanistan tarafından verilen acil destek, iki komşu ülke arasındaki çekişmeli ilişkide bir çözülmeye yol açtı. Zayiatların çoğu konut binalarının yıkılmasından kaynaklandığı için, düşük işçilik, ucuz ve yetersiz malzemeler kullanmakla suçlanan bazı müteahhitler karşısında güçlü bir halk isyanı yaşandı.
Bazı müteahhitler yakalanarak gözaltına alında. Fakat çok az kişi suçlu bulundu. Kamuoyu ayrıca, depreme dayanıklı binalara ilişkin yapı yasalarını uygulamada başarısız olan yetkilileri de kınadı.
Kentsel Dönüşüm ve İmar
- İnşaat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan rapora göre, Türkiye’deki 10 milyon binanın büyük çoğunluğu lisanssız ve yetkisiz. Mühendislik hizmeti olmadan inşa edilen binalar da aynı şekilde lisansız ve yetsikiz olarak inşa edilmiş.
- Söz konusu binaların deprem korumasına veya güvenliğine sahip olmadığını belirten raporda ayrıca, Afet Riski Altındaki Bölgelerin Dönüştürülmesi Hakkında 6306 sayılı kanun vasıtasıyla, ilerleme kaydedilmesine yardımcı oldu.
- Raporda ayrıca, kentleri deprem için hazırlamak için Hükümetin kentsel dönüşüm dışında başka önerileri veya eylemleri bulunmadığı ve İmar Af Örgütü ilanından sonra güvenli olmayan binaların koruma altına alındığı belirtildi.
Deprem Konseyi Dağıldı
1999 depreminden kısa bir süre sonra, 21.03.2002 tarihinde Ulusal Deprem Konseyi kurulmuştur. Deprem bilimcilerinden ve akademik ve bilimsel çevrelerden temsilcilerden oluşan konsey, Strateji Raporu ile halkın önüne çıkmıştır. Söz konusu rapor, bugüne kadar sadece Türkiye’nin en net resmini değil, aynı zamanda bir yol haritasını da sağladı. Ulusal Deprem Konseyi 2007 yılında dağıldı.
