Sensör Nedir? Ne İşe Yarar?
Sensör, bir ortamdaki bir olayı veya değişikliği ölçen ve bunu okunabilen ve hesaplanabilen elektronik bir sinyale dönüştüren herhangi bir cihazdır. Örnek vermek gerekirse, bir sensör nem, hız veya da a sıcaklık gibi fiziksel parametreleri ölçebilir ve bu verileri bir bilgisayar veya başka bir cihaz tarafından okunabilir hale getirebilir.
Hemen hemen her şey olabilen bir girdi verisi alır ve bunu elektroniklerimizin anlayabileceği bir çıkış verisine dönüştürür. Daha iyi anlamanız için başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, bir sensör fiziksel ortamın bir yönünü algılayabilir ve onu faydalı bilgilere dönüştürebilir.
Sensör Çeşitleri Nelerdir?
- Mekanik sensörler (Uzunluk, miktar, kuvvet, tork, basınç, alan, hız, kütlesel akış, ivme, pozisyon, ses dalga boyu ve yoğunluğu)
- Termal sensörler (Isı akışı ve sıcaklık)
- Elektriksel sensörler (Voltaj, direnç, endüktans, elektrik alanı, kapasitans, akım, dielektrik katsayısı, polarizasyon, frekans)
- Manyetik sensörler (Alan yoğunluğu, manyetik moment, akım yoğunluğu, geçirgenlik)
- Işıma sensörleri (Yoğunluk, dalga boyu, faz, yansıtma, polarizasyon, gönderme)
- Kimyasal sensörler (Oksidasyon/redaksiyon, yoğunlaşma, içerik, reaksiyon hızı, pH miktarı)
Robotlarda ve sistemlerde en yaygın kullanılan sensörler;
- Mesafe sensörleri (Ultrasonik, PIR, Endüktif, Kızılötesi Optik, Kapasitif…)
- Kuvvet/Ağırlık/Basınç sensörleri
- Eğim sensörleri (Flex, Lineer/Esnek Potansiyometre…)
- Manyetik sensörler (Hall effect, reed röle…)
- Sıcaklık/Nem/Su Seviyesi sensörleri (NTC, PTC, Yağmur Sensörü…)
- Ses sensörleri (Dinamik/Şeritli/Kristal/Kapasitif/Karbon Tozlu Mikrofon)
- Işık/renk sensörleri (LDR, RGB, UV, Fototransistör, Fotodiyot…)
Arduino sensör çeşitleri;
- Ultrasonik Ses Sensörü
- PIR Hareket Sensörü
- NTC/PTC Sensörleri
- Motor Kontrol Kartları
- Yağmur Sensörü
- Isı ve Nem Sensörü
- LDR Işık Sensörü
- Gaz Sensörü
- Bluetooth Bağlantı Modülü
Sensör Nasıl Çalışır?
Örnek vererek açıklamak gerekirse, insan vücudu ışığı gözle, kokuyu burunla, diliyle tat almada iyidir. Aslında vücudumuz birçok sensörle donatılmıştır. Fakat her bir tanesi farklı bir görevi yerine getirmektedir. Aynı şekilde, bir elektronik sensör seti oluşturmak istiyorsanız, önce neyi ölçmek veya tespit etmek istediğinizi düşünmelisiniz.
Bir dizi ışık sensörü oluşturmak istediğinizi varsayalım. Işığı elektrik sinyallerine dönüştürmek için bir araca ihtiyacınız var. Bu araca fotodiyot denir ve tam olarak istediğinizi yapar. Işık enerjisini elektrik akımına dönüştürür. Fotodiyotlar hakkında biraz daha bilgi verelim.
Çok fazla teknik detaya girmeden, fotodiyotlar belirli malzemelerden yapılır ve fotonlar bu malzemelerin yüzeyine çarptığında, malzemenin daha önce kararlı enerji konfigürasyonunu bozan fotoelektrik etki adı verilen bir şey yaratırlar. Bu, daha sonra sistemin okuyabilmesi için alınan bir elektrik sinyali üretir.
Bir hareket sensörü yapmak istiyorsanız, hareket ettirildiğinde veya hasar gördüğünde az miktarda akım üreten farklı türde malzemelere ihtiyacınız vardır. Mekanizmanın geri kalanı aynıdır. Yani, esasen, sensörler genellikle benzer şekilde çalışır. İstediğiniz girişi akıma dönüştürebilecek bir şeye ihtiyacınız var. Sonra o akımı alır, gerekirse yükseltir ve bilgisayarınıza iletirsiniz.
İyi bir sensör akımı çok doğru bir şekilde okuyabilmelidir. Örneğin, sıcaklık biraz yükselirse, sensörün bunu okuması akımda bir artışa neden olur ve sensörün farkı anlayabilmesi gerekir. Ek olarak, sensörler genellikle çıktı kalitesini etkileyen titreşim ve sıcaklık değişikliklerine dayanabilmelidir.