İşe başladıktan sonra çalışma hayatında birtakım sebeplerden dolayı iş gücü kaybı yaşayan bireyler, malulen emeklilik hakkından faydalanabilirler. Ancak bu imkandan yararlanabilmek için belirli şartları sağlamaları gerekmektedir. Sağlık sorunları, iş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle çalışanlar iş gücü kaybı yaşayabilirler.
Bu durumda, çalışanın yeniden iş bulması veya mevcut işinde çalışması zor veya imkansız hale gelebilir. Bu da mağduriyetine neden olabilir. Malulen emeklilik, iş gücü kaybına uğrayan çalışanların mağduriyetini gidermek için uygulanan bir sistemdir ve malullük şartını sağlayanlar emekli maaşı ve diğer sosyal haklar elde edebilirler.
Bazı durumlarda malulen emeklilik ile engelli emekliliği karıştırılabilmektedir. Malulen emeklilikte, sigortalının işe başladıktan sonra maluliyet durumuna düşmesi gerekmektedir. Ancak engelli emekliliğinde, kişi doğuştan ya da işe başlamadan önce engelli olmalıdır.
Uzun vadeli sigorta hükümleri, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. Bölümünde açıkça ifade edilmektedir. Bu kanunun 25. maddesi ise malulen emekliliği açıklamaktadır. Kurum tarafından yetkilendirilen sağlık kurulları tarafından verilecek raporlar ve diğer evraklar incelendikten sonra çalışma gücünü kaybettiği tespit edilen sigortalılar malulen emekli olabilir.
Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
Malulen emekli olmak için bazı şartları yerine getirmeniz gerekmektedir. Malulen emeklilik şartları şunlardır;
En Az 10 Yıl Sigortalı Olmak
Malulen emeklilik için, kişinin gerçek anlamda en az 10 yıl boyunca çalışmış olması gerekmektedir. Bu süre zarfında sigortalı olarak çalıştığına dair kayıtların bulunması aranmaktadır. Sigorta başlangıcından itibaren geçen süre ise yeterli değildir. Ancak bir istisna durumu vardır. Bu da başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlar için geçerlidir. Bu kişilerin, 10 yıllık sigortalılık süresi şartı aranmaksızın malulen emekli olabilmeleri mümkündür. Bunun için yapmaları gereken tek şey, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini 1.800 gün boyunca düzenli olarak ödemektir.
Başka bir deyişle, sigortalılık süresine bakılmaksızın, bu kişiler primlerini ödedikleri takdirde malulen emekli olabilirler. Ancak, bu durumdaki kişilerin başkasının bakımına muhtaç olduklarını kanıtlamaları gerekmektedir. Bunun için, tam teşekküllü bir sağlık kurulu tarafından verilecek olan rapor gerekmektedir. Kişi, Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili Müdürlüğü tarafından yönlendirildiği hastaneye giderek gerekli tetkikleri yaptırmalı ve sağlık kurulu raporunu almaya hak kazanmalıdır.
1800 Prim Gün Sayısı Olması Gerek
Bir kişinin malulen emekli olabilmesi için, sigortalı olarak en az 1800 gün prim ödemiş olması gerekmektedir. Ancak, eğer kişi bu sürenin tamamını doldurmamışsa, eksik olan primlerini tamamlama imkanı vardır. Kişi, eksik primlerini toplu olarak ödeyerek de emekli olabilir.
Maluliyetin İşe Başladıktan Sonra Gerçekleşmesi
Malulen emeklilik için şart olan bir diğer unsur ise, maluliyetin işe girdikten sonra meydana gelmiş olmasıdır. Bununla birlikte, malulen emeklilik başvurusunda bulunabilmek için, kişinin işten ayrılmış olması da gerekir.
Maluliyetin Sağlık Raporu İle Belgelenmesi Gerekir
Sigortalının iş kazası, meslek hastalığı veya çalışma gücü kaybı sonucu maluliyetini belgelemesi için bir maluliyet raporu alması gerekmektedir. Bu rapor, tam teşekküllü sağlık kurumlarından elde edilmelidir. Sağlık raporunda malulen emekli olabilmek için çalışma gücünün en az %60’ını kaybetmiş olmanız gerekir.
Malulen Emeklilik Başvurusu İçin Gereken Belgeler Nelerdir?
SSK (4/A) ve Bağ-Kur (4/B) için gereken belgeler şunlardır;
- Sigortalı işten ayrılma bildirgesi (işi bıraktıktan sonra 10 gün içinde başvuranlar kişiler için),
- Tahsis başvuru ve taahhüt belgesi.
Emekli Sandığı (4/C) için gereken belgeler ise şunlardır:
- İşsiz olanların kendileri, çalışanların ise kurumları vasıtası ile yapacakları başvuru,
- Malulen emekliliğe sevk onayı,
- Sağlık kurulu tarafından verilen sağlık raporu.
Sağlık Kurulu Raporuna İtiraz Edilebilir Mi?
Sigorta sahibinin çalışma gücünün %60’ını kaybetmediğine dair bir sağlık raporu verilirse, sigorta sahibine itiraz hakkı tanınmaktadır. Eğer sağlık kurulu, kişinin çalışma gücünün %60’ını kaybetmediğine dair bir rapor verirse, sigorta sahibi Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’nun incelemesini talep edebilir. Bu talep için sigorta sahibi dilekçe hazırlamalı ve bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine iletmelidir.
Malulen Emeklilik İle İlgili Videolar
