Tourette (Tik) Sendromu Nedir? Nedenleri Nelerdir?
Tourette sendromu, beyni ve sinirleri etkileyen nörolojik bir hastalıktır. Bu sendrom, kişinin ani hareketler yapmasına ya da “tik” adı verilen tepkiler vermesine neden olur. Tikler istemsizdir. Bu yüzden onları kontrol edemez veya önleyemezsiniz.
Motor tikler, omuz silkme gibi vücut hareketlerini içermektedir. Ses tikleri, boğaz temizleme, küfür etme ya da bağırma gibi sesi içerir. Motor tikler, ses tiklerinden daha önce gelişme eğilimindedir. Tourette sendromu, genellikle erken çocukluk döneminde meydana gelir. Genellikle yetişkin olduğunuzda gelişir. En şiddetli tik bozukluğu türüdür.
Tourette Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Tikler, Tourette sendromunun ana belirtisidir. Genellikle beş ila yedi yaşları arasında başlar ve 12 yaş civarında pik noktaya ulaşır.
Tikler karmaşık ya da basittir;
- Karmaşık tikler birçok hareketi ve kas grubunu içerir. Zıplama karmaşık bir motor tiktir. Belirli kelimeleri ya da cümleleri tekrarlamak karmaşık tiktir.
- Basit tikler, yalnızca birkaç kas grubunu içeren hızlı, tekrarlanan hareketlerdir. Omuz silkme ve koklama gibi tepkiler basit bir motor tiktir.
Diğer motor tik örnekleri şunları içerir;
- El sallama
- Belden bükülme
- Göz kırpma
- Başın sarkma
- Zıplama
- Çene hareketleri
- Çarpık yüz ifadeleri
Ses tikleri örnekleri şunlardır;
- Havlama
- Homurdanma.
- Bağırma
- Koklama
- Boğaz temizleme
- Küfür etme
- Şarkı söyleme
Tourette Sendromunun Nedenleri Nelerdir?
Tourette sendromunun kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Durum ailelerde de görülme eğilimindedir. Bu nedenle genler muhtemelen büyük bir rol oynar. Beyninizin nörotransmiterleri nasıl metabolize ettiği yani parçaladığı ile ilgili sorunlar da Tourette sendromuna katkıda bulunabilir. Dopamin gibi nörotransmiterler, beyindeki davranış ve hareketi düzenleyen kimyasallardır.
Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorlar tik bozukluğu olan birini teşhis etmesi için, tiklerin 18 yaşından önce başlamış olması gerekir. Size Tourette teşhisi koymak için, motor ve ses tikleri bir yıldan uzun süredir deneyimlemiş olmalısınız.
Tourette sendromunu tespit edebilecek bir kan testi ya da görüntüleme incelemesi bulunmamaktadır. Bunun yerine, doktorlar tıbbi geçmişinizi ve belirtilerinizi dikkatlice inceler. Yaşadıklarınız ile ilgili bir kaç soru soracaklardır.
Tourette Sendromunun Tedavisi
Günlük aktiviteleri etkilemeyen hafif tiklerin tedavi edilmesi gerekmeyebilir. Bununla birlikte, şiddetli tikler işte, okulda ya da sosyal ortamlarda çalışmayı ya da bulunmayı zorlaştırabilir. Hatta bazı tikler kendini yaralamaya bile yol açar. Bu durumlarda ilaç tedavisi ya da bilişsel davranışsal terapi yardımcı olabilir.