Vücut Dismorfik Bozukluğu Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Vücut dismorfik bozukluğundan mustarip bir kişi, genellikle normal bir hayat sürdüremeyecekleri noktaya kadar, aşırı bir süreyi görünüşlerine odaklayacaktır. Bu bozukluğa sahip bir kişi aynanın karşısında saatler geçirebilir ve asla tatmin olmayabilir.
Semptomlar şunları içerebilir: hayal edilen kusurlara saplanma, vücuda kompülsif olarak dokunma, kendini başkalarıyla karşılaştırma, kendini düzeltmediğinde endişeli veya boş hissetme ve bakım yoluyla güvence bulma.
Nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak genetik bir bileşene sahip olduğu düşünülmektedir. Vücut dismorfik bozukluğu, obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu veya depresyonu olan kişilerde daha yaygındır. Semptomlar genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar ve genellikle yetişkinlikte düzelir.
Vücut Dismorfik Bozukluğu Teşhisi Nasıl Konur?
Diğer obsesif-kompulsif bozukluklar gibi, vücut dismorfik bozukluğuna da genellikle kişinin semptomlarına göre teşhis konur. Teşhis için aşağıdaki 5’ten en az 3’ü gerekir: Görünüşte algılanan bir kusur veya kusurla meşgul olma
- Görünümle ilgili etkinlikleri çevreleyen kompulsiyonlar
- Görünüşünü kabul edememe
- Görünümle ilgili kaygılarla ilgili şiddetli sıkıntı
- Görünümle ilgili endişeler nedeniyle işlevsellikte bozulma
Vücut dismorfik bozukluğundan muzdarip olanlar için genellikle özel tedavi gereklidir. Bu rahatsızlıktan en çok etkilenen organ cilt olduğundan, doktor tretinoin veya metronidazol losyon gibi çeşitli topikal tedaviler önerebilir.
Bu bozukluğu tedavi etmek için ilaç da kullanılır. Kişinin kaygısını ve obsesif-kompulsif davranışını azaltmak için antidepresanlar verilebilir. Bilişsel davranışçı terapi veya psikoterapi genellikle bozukluğu tedavi etmek için kullanılır. Bazı doktorlar vücut dismorfik bozukluğunu tedavi etmek için psikiyatrik ilaçlar yerine ışık tedavisi kullanır. En iyi tedavi planı her bireye özgü olacaktır ve bir psikolog veya psikiyatrist ile birlikte oluşturulmalıdır.
Vücut dismorfik bozukluğu (BDB), tipik olarak ergenlik döneminde başlayan, ancak yetişkinliğe ve ötesine devam edebilen, son derece yaygın, kronik ve zayıflatıcı bir durumdur. Şu anda, BDD için etkili bir farmakolojik tedavi yoktur, ancak yakın zamanda yapılan açık etiketli bir sertralin çalışması umut verici sonuçlar vermiştir.
BDB tedavisinin birincil odak noktası, bu durumla ilişkili yükü ve sıkıntıyı en aza indirgemek için hastaların şikayetlerinin şiddetini ve sıklığını yönetmektir. Ek olarak, BDB’nin hastaların yaşamları üzerindeki etkisini en aza indirme girişiminde kullanılan çeşitli farmakolojik olmayan tedaviler vardır.
Psikososyal terapilerin, BDB’nin hem olumsuz hem de bilişsel semptomlarını azaltmada etkili olduğu bulunmuştur. Bu tür terapiler bilişsel davranışçı müdahaleleri, sosyal beceri eğitimini ve duygu düzenleme eğitimini içerir. Arabuluculuğun, diğer tedavi türlerini aramayan BDD’li bireyler arasında da etkili olduğu gösterilmiştir.
Bilişsel Davranışçı Terapi ile İlgili Bilgiler
Bilişsel davranışçı terapinin (CBT) BDD tedavisinde etkili olduğu ve bozukluğun uzun vadeli seyrini iyileştirdiği gösterilmiştir. 2003 Cochrane incelemesinde, BDT’nin BDD hastalarında semptomları ortalama yaklaşık üçte iki oranında (%66) azalttığı bulundu. Daha spesifik olarak, BDT’nin BDD’de görünüşle meşgul olmayı önemli ölçüde azalttığı bulunmuştur. Örneğin, Wilhelm ve meslektaşları tarafından 2003 yılında yapılan bir araştırma, 12 hafta boyunca BDD alan BDD hastalarının %94’ünün, plasebo alan deneklerin %26’sına kıyasla, tedaviden sonra artık BDD için DSM kriterlerini karşılamadığını gösterdi.
CBT, bir grup formatında uygulandığında ve ayrıca bire bir tedavi olarak uygulandığında BDD tedavisinde etkilidir. BDT tedavisi veya sosyal beceri eğitiminin ardından hastaların görünüşe, depresyon belirtilerine, utanca ve benlik saygısına yönelik tutumlarında iyileşme bulunmuştur.
Sosyal beceri eğitiminin, BDD’li bireyler arasında kişilerarası işlevselliği geliştirdiği bulunmuştur. Bu tedavi yönteminin etkinliği konusunda sosyal beceri eğitimi müdahalelerinin iki incelemesi yapılmıştır. Her iki inceleme de, sosyal beceri eğitiminin BDB semptomlarının şiddetini azaltmada ve depresyon semptomlarını iyileştirmede etkili olduğunu bulmuştur.
İlk incelemede, sosyal beceri eğitiminin kısa vadede (yani 4 ila 6 hafta) uzun vadeli takipten (yani 1 yıl) daha etkili olduğu bulundu. İkinci gözden geçirmede, sosyal beceri eğitiminin, özellikle tedavi BDT ile birlikte verildiğinde, depresif belirtiler üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu bulundu.
Seçici konuşmazlık tipik olarak kişinin gergin veya endişeli hissettiği durumlarda konuşmayla ilişkili kaygı olarak tanımlanır. BDB’de yaygın olduğu gibi, seçici konuşmazlıktan muzdarip kişiler görünüşleri konusunda aşırı derecede endişe duyabilirler. Sonuç olarak, bu bireyler başkalarının önünde konuşamayabilir, bu da sosyal izolasyona ve dışlanmaya yol açar. Seçici konuşmazlık tipik olarak 12 yaşın altındaki çocuklarda ortaya çıkan olarak tanımlanmıştır.
Seçici dilsizlik, insanların belirli durumlarda konuşmakta zorlandıkları durumlarda ortaya çıkan bir sosyal kaygı bozukluğudur. Seçici konuşmazlıktan muzdarip bir kişi, düşüncelerini ve duygularını aşırı analiz ederek konuşamayacakları uzun sürelere yol açar. Bu, birey için önemli bir sıkıntıya neden olabilir ve bu, konuşma kaygısı nedeniyle ketlemelerinin ortadan kalkmasıyla daha da şiddetlenir.
Vücut Dismorfik Bozukluğu ile ilgili videolar;
