Ürojinekoloji Nedir, Ne İşe Yarar?
Ürojinekoloji, pelvik taban disfonksiyonu ve genitoüriner hastalıklar konusunda uzmanlaşmış tıp dalıdır. Ayrıca mesane, rahim, prostat ve yumurtalıkların bakımını da içerir.
İdrar kaçırma orta yaştaki (40-60) kadınlarda sık görülen bir sorundur. Üriner inkontinans, öksürme, gülme veya diğer fiziksel hareketlere eşlik edebilen ani veya kontrolsüz idrar kaçırma olarak tanımlanır; acil idrara çıkma ihtiyacı; tuvalete zamanında ulaşamama; saatlerce tutulmuşsa vücuttan kasıtsız idrar kaybı.
İdrar Kaçırma Neden Olur?
İdrar kaçırma birçok nedenden kaynaklanabilir, ancak en yaygın olanları zayıflamış pelvik taban (mesaneyi destekleyen yapının parçası), hamilelik ve doğum, yaş ve üretranın daralmasına neden olan bozukluklardır. Bazı yaygın faktörler şunları içerir:
Genitoüriner problemler şunları içerir:
Teşhise ulaşmak için doktorunuzun kapsamlı bir muayene yaptığından emin olun. Doktorunuz önce tıbbi geçmişiniz ve semptomlarınız hakkında sorular soracak, ayrıca idrar tahlili (idrar testi), idrar kültürü (enfeksiyon olup olmadığını anlamak için test) ve idrar tahlili (renk, berraklık, berraklık, idrarınızın hacmi ve kokusu). Doktorunuz mesanenizi boşaltmanızın ne kadar sürdüğünü görmek için bir test önerebilir. Buna mesane taraması denir. Doktorunuz ayrıca pelvisinizin belirli bölgelerinde idrar kaçırmanıza neden olabilecek sorunlar olup olmadığını görmek için pelvik ultrason veya MRI (manyetik rezonans görüntüleme) gibi görüntüleme testleri önerebilir.
Teşhis ve Tedavi Nasıl Yapılır?
Üriner inkontinans ilaçlarla ve/veya ameliyatla tedavi edilebilir. En yaygın ilaçlar pelvik taban kaslarını güçlendirmektir. İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya stres üriner inkontinans gibi başka sorunları olan kadınlara ameliyat önerilir. Doktorunuz hangi tedavi seçeneklerinin sizin için en iyi olduğuna karar vermenize yardımcı olacaktır. İdrar kaçırma ile ilgili bir sorununuz olduğunu düşünüyorsanız, ilk adım doktorunuzla konuşmaktır.İdrar kaçırmaya neden olan bir diğer konu da fiziksel aktivitedeki değişikliktir. Birçok kadın için tek egzersiz şekli yürümektir ve yaşlandıkça bu daha da zorlaşır.
Diğer yardımcı kaynaklar:
Vagi-Lift, çocuk doğurma ve yaşlanma nedeniyle vajinal gevşeklik ve pelvik taban sağlığı sorunlarından muzdarip kadınlar için bir vajinal halter cihazıdır.
Günümüzde kullanılan birçok ilaç mesanede yan etkilere neden olabilir, bu da bazen aciliyet, sıklık veya mesaneyi boşaltmada güçlükle (üriner inkontinans olarak bilinir) sonuçlanır. Üriner inkontinansı tedavi etmek için kullanılan en yaygın ilaçlar şunları içerir:
“Çoğu zaman gözden kaçan aciliyet sebebinden daha yaygın olan başka bir sebep yoktur…”(R)
Acil işeme sendromu (UVS), doğumdan sonra kadınlarda yaygın fakat ciddi bir sorundur. UVS, pelvik taban bozuklukları ve idrar yolu enfeksiyonları, mesane taşları, sistit gibi idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanabilir. UVS’nin nedenini belirlemek zor olabilir çünkü sağlıklı kadınlarda ve hormonları normal olanlarda ortaya çıkabilir. Kadınlarda stres inkontinansı, pelvik taban hipertonisi veya doğum sonrası işeme disfonksiyonu ile kolayca karıştırılabilir, bu nedenle hastalar semptomlarını fark etmeyebilir. UVS, doğumdan sonra idrar kaçırma, aciliyet, sık idrara çıkma ve noktüri (gece idrar yapmak için uyanma) gibi semptomlar bildiren tüm kadınlarda düşünülmelidir.
Dünya Sağlık Örgütü, dünya çapında genitoüriner rahatsızlıkları olan 200 milyondan fazla kadın olduğunu tahmin ediyor. Bu koşullardan etkilenen çok sayıda kadına rağmen, alan ciddi şekilde yetersiz çalışılmaktadır ve birçok ülkede sınırlı kaynaklar bulunmaktadır. Uluslararası Ürojinekoloji Derneği, uygulayıcılar ve hastalar için genitoüriner koşullar hakkında daha fazla bilgi edinmeleri için bir forum sağlayan bir organizasyondur.
Kadınlar için bakım ve sonuçları iyileştirmenin tek yolu, bu koşullarla ilgili farkındalığı arttırmaktır. Ürojinekoloji, genitoüriner sistem (GTS) ile ilgili bozuklukları tedavi eden tıp pratiğidir. GTS idrar yolu, üretra, uterus, vajina ve yumurtalıkları içerir. Ürojinekologlar, bu organlarla ilişkili bozuklukların tanı ve tedavisinde uzmanlaşmıştır.
Ürojinekoloji içinde (ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere) çeşitli alt uzmanlıklar vardır.
Üriner inkontinans tedavisine ihtiyaç duyan kadınlar, diğer birçok rahatsızlıkla birlikte sıklıkla “inkontinans” kelimesine ilişkin olumsuz bir algıyı paylaşırlar. Kolorektal cerrahi hastaları, idrar kaçırmalarının tedavi edileceğini bildikleri için sızıntı veya koku konusunda endişelendiklerini cerrahlarına söylemezler. Ürologları hastalarına mesane ve prostat kanseri olduklarını söylemezler. Bunun yerine tedaviye odaklanırlar ve ameliyat, tedaviyle ilişkili tüm yan etkilerle ilgilenir. Üriner inkontinansın “kirli bir sır” olduğu algısı, ürojinekologların sadece %2’sinin kadın olmasından kaynaklanabilir.
Birçok kadın için idrar kaçırma kişisel bir sorundur. Ya bunu başkalarıyla tartışmak istemezler ya da kimsenin onların durumunu anlamayacağını düşünürler. Bu konu hakkında çok araştırma yapıldı, ancak kadınlar hala idrar kaçırma hakkında çok fazla konuşmuyor. Kadınlarda idrar kaçırma toplum içinde bahsedildiğinde daha çok yaşlı kadınları etkileyen bir sorun olarak tartışılmaktadır.
Genitoüriner tıp (GTM) kendi başına bir uzmanlık alanı olabilir ve belirli bir doktor tipini çekebilir. Üriner inkontinans, küçük kızlıklarından beri tüm kadınların bildiği bir durumdur ve pek çoğu soruna kendi çözümlerini bulmuştur. Üriner inkontinanstan etkilenen kadınlar, iş arkadaşlarının veya arkadaşlarının bu durumdan mustarip olduklarını bilmelerini istemedikleri için genellikle mahçup veya utanmış hissederler. Umumi tuvaletleri kullanmaktan korkarlar, başkalarıyla yakın temas halinde olmaktan hoşlanmazlar ve sosyal toplantılardan ve hatta mümkünse fiziksel aktiviteden kaçınmayı tercih ederler.
İdrar kaçırmaya neden olan bir diğer konu da fiziksel aktivitedeki değişikliktir. Birçok kadın için tek egzersiz şekli yürümektir ve yaşlandıkça bu daha da zorlaşır. Sonuç olarak, çocukken çocuk bezi kullanan kadınlar genellikle çocuk bezini aşarlar ve aynı zamanda banyoya küçük geziler yapmayı bırakırlar.
Zamanla bu kadınlar, kabızlık veya mesane etrafında kasılan pelvik kaslarla daha da kötüleşebilen bir pelvik taban bozukluğuna yol açabilen büyük boy yetişkin bezlerine yönelirler. Çoğu zaman, hafif idrar kaçırması olan bir kişi, sadece fiziksel aktivite eksikliği nedeniyle yaşamının ilerleyen dönemlerinde idrar kaçırma geliştirmeye devam edecektir.
Normalde çocuk bezi kullanan kadınlar yaşlandıkça idrar kaçırmaya daha yatkın olabilir. Yetişkin olduklarında pelvik taban kasları zayıflamış ve daha gevşek hale gelmiştir. Bunun sonucunda mesane sızdırabilir ve idrar kaçırmaları artar.
Üriner inkontinans genellikle iki yoldan biriyle tedavi edilir: semptomları hafifleten ilaçlarla veya kasları sıkılaştırmak ve normal işlevi geri yüklemek için ameliyatla. Çoğu tedavi hem ilaç hem de ameliyatı içerir. İnkontinans durumunda, ameliyat genellikle ilaçtan daha başarılıdır. İdrar kaçırma şikayeti olan her kadının sarkması olduğu yaygın bir yanılgıdır. Aslında, idrar kaçırma sorunu olan kadınların sadece %20’sinin pelvik tabanlarında gevşeklik olduğu bulunmuştur. Gerisi sadece yönetilebilir değil; doğru zamanda doğru tedavi yapılırsa tedavi edilebilirler.
Üriner inkontinans tedavisine ihtiyaç duyan kadınlar, diğer birçok rahatsızlıkla birlikte sıklıkla “inkontinans” kelimesine ilişkin olumsuz bir algıyı paylaşırlar. Kolorektal cerrahi hastaları, idrar kaçırmalarının tedavi edileceğini bildikleri için sızıntı veya koku konusunda endişelendiklerini cerrahlarına söylemezler. Ürologları hastalarına mesane ve prostat kanseri olduklarını söylemezler. Bunun yerine tedaviye odaklanırlar ve ameliyat, tedaviyle ilişkili tüm yan etkilerle ilgilenir. Üriner inkontinansın “kirli bir sır” olduğu algısı, ürojinekologların sadece %2’sinin kadın olmasından kaynaklanabilir.
Üriner inkontinans, kaynaklara veya günlük işlerde onlara yardım edecek aile ve arkadaşlara erişimi olmayan yaşlı bireyler için yaşam kalitesine zarar verebilecek uzun süreli bakım riskini artırır. İdrar kaçırma hem erkekleri hem de kadınları etkiler ve sızıntı veya koku nedeniyle utanma nedeniyle sosyal izolasyona yol açabilir.
Ürojinekoloji ile ilgili videolar;