Ayna evresi nedir? Ayna evresi, Jacques Lacan tarafından bulunan bir psikanaliz teorisidir. Bu faza göre bebekler 6 aydan sonra kendilerini ve benliklerini ilk kez ayna karşısında görmeye ve fark etmeye başlar. Lacan’ın teorisi, çeşitli araştırmaları da beraberinde getirir. Bebeklerde görülen bu gelişim, farklı sonuçlardan oluşur. Bu yazımızda ayna evresi nedir? konusu hakkında bilgi vereceğiz.
Sitemizde yer alan diğer psikoloji ve kişisel gelişim konularını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Ayna Evresi Nedir?
Ayna evresinde bebekler, 6. ayını doldurduktan sonra aynada kendilerini görerek bir farkındalık kazanır. Benliklerini ilk kez fark eden 15 – 18 aylık bebekler hakkında yapılan bu araştırma, Lacan ile bütünleşmiştir. Lacan ayna evresi nedir? konusu hakkındaki metnini ilk olarak “Öznebenin işlevinin oluşturucusu olarak ayna evresi” isimli çalışmada ele almıştır. Metnin tarihsel bağlamı, ayna evresinin çıkış noktasını anlamak açısından önemlidir.
Lacan, bu metni 35 yaşında yazdı. O yıllarda hala psikanaliz eğitimi almaktaydı. Çalışmasını 1936 yılında IPA 14. Uluslararası Kongresi’nde sundu. Ancak sunum beklediği gibi geçmedi ve talihiz bir olay yaşandı. Lacan ise kongreyi terk ederek, Berlin’e gitti. Ayrıca metnin yazılı halini kongredeki ilgili birime vermedi. Yalnızca metnin başlığı kongre bülteninde yer aldı.
1949 yılında Zürih’te IPA’nın 16. kongresi düzenlendi. Lacan bu kongrede ayna evresi metnini sundu. Yaklaşık 13 yıl boyunca çalışmalarında bir düşüş yaşandı ve üretkenliğinde azalma meydana geldi. Çünkü Lacan, bu dönemde bilinç ve benlik hakkında çalışmalar yapmaya odaklandı. Lacan, daha sonraları yeniden ayna evresi hakkında bilgi vermeye devam etti. Saldırganlık, kıskançlık, narsizm gibi kavramları açıklamak için ayna evresini kullandı.
Aslında çocukların ilk yaşlarında kendilerini aynada tanımaya başlaması başta Darwin olmak üzere birçok kişi tarafından tespit edilmiştir. Ancak Lacan, evrenin tanımlanmasını ve psikanalitik bir kavram haline gelmsini sağlamıştır. Lacan’a göre bir çocuk, 6. ayından önce aynadaki yansımasını tanıması mümkün değildir. Çocuğun 6. aydan itibaren aynada kendini tanımaya başlaması, yeni bir aşamanın başlangıcıdır. Lacan’a göre ayna evresi oldukça önemli bir dönemdir.
Lacan, 1938 yılında “Bireyin Oluşumunda Aile Kompleksleri” isimli bir metin yazmıştır. Burada gelişimsel süreçlerle ilgili bilgiler vermiş, çocukların altıncı ayını doldurana kadar geçen zaman hakkında bilgilendirme vermiştir. Ona göre 6. ayını dolduran çocuk “memeden kesilme kompleksi”ni deneyimler. Sütten kesilen bebekte bir benlik ortaya çıkar. Ayna evresi, bebeğin gidip gelmelerine geçici bir çözümdür.
Psikolojiyle ilgilenenlerin okuması gereken kitap önerilerimiz için buraya tıklayabilirsiniz.
Lacan’a Göre Ayna Evresi Nedir? Teorinin Arka Planında Neler Vardır?
Çocuk, aynadaki görüntüsünü üslenerek özümser. Aynada kendini fark eden çocuk, ilk kez kendisiyle karşı karşıya gelir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli şey, farkındalık yaşamak için gerçek bir aynaya ihtiyaç duyulmamasıdır. Ayna yerine bu işlevde farklı bir yüzey de aynı görevi üstlenir.
Bazen de ebeveynler ya da farklı kişiler bu işlevi yerine getirir. Bu noktada çocuğun ayna ya da benzeri bir nesnede kendini görmesinden çok daha fazlası dikkate alınmalıdır. Çocuğun efrafındaki kişiler, bebeğe eşlik ederek bilgi vermelidir. Bebeğe yansımanın kendisine ait olduğu anlatılmalıdır.
Ayna evresi nedir? konusu burada da bitmiyor. Lacan’a göre bebek kendini aynada gördüğünde onay verilmesi, bir bütünlük hissi verir. Ancak bu his kalıcı değildir. Lacan için egonun oluşum anı da burada başlar. Bebek, artık kendisini diğer insanlar arasında farklı bir şekilde tasvir eder hâldedir. Çocuk artık kendisini fark ederek, diğer insanlar arasında ayrım yapmaya başlar. Bebek, kendini tanıyarak bütünlük hissini deneyimler.
Ayna Evresi Nedir? Konusu Hakkında Videolar
